Bouwen aan groenexpertise

Grote kaardebol

Dipsacus fullonum

Op het eerste zicht lijken kaardenbollen op distels, maar ze zijn er niet mee verwant. De grote kaardenbol kan bijna 2 meter hoog worden en heeft bloemhoofdjes die van binnen naar buiten in twee ringen in bloei komen. Ze worden druk bezocht door allerlei insecten. Na de zaadzetting sterft de plant af, om ook in de winter nog een mooie aanvulling op de border te geven. Op dat moment kunnen ze worden bezocht door Putters, vinken gespecialiseerd in distel- en kaardenbolzaad. Vooral als je er een klein veldje van hebt is bezoek van deze kleurrijke vogels bijna gegarandeerd.

Beheer:

Kaardenbollen kan je makkelijk zaaien, en sommige tuinliefhebbers hebben ze liever niet omdat ze teveel kunnen uitzaaien. Toch zijn ze relatief makkelijk onder controle te houden door de rozetten van het eerste jaar te verwijderen. Er is weinig reden om ze geen plaats te geven in een wat grotere wilde tuin.

is een waardplant voor

Moerasparelmoervlinder

Hoogte plant

Minimaal:
90cm
Maximaal
200cm

Licht

Min:
lichte schaduw
Max:
volle zon

Voedsel

Min:
matig voedselrijk
Max:
matig voedselrijk

Bloeiperiode

Vanaf:
juli
Tot:
september

Vocht

Min:
vochtig
Max:
vochtig

Bloemkleur

paars, violet, purper, lila

Bestuiving

bijen, hommels e.a.
dag- en nachtvlinders
Areaal:

Grote kaardenbol is een soort van Zuid-, Westen Midden-Europa. Het areaal strekt zich oostwaarts uit tot het noordoosten van Oekraine. ln Europa ligt het zwaartepunt van het verspreidingsgebied in Zuiden Centraal-Europa. In België verkiest grote kaardenbol duidelijk de kalkrijke districten met zware gronden. In Wallonië is de soort (zeer) algemeen in de Kalkstreek en Lotharingen. In Vlaanderen is ze het talrijkst in de Polders. Ten dele is dat te danken aan de talrijke populaties op de opgespoten terreinen van het Antwerpse havengebied, ten dele aan de talrijke kalkrijke, kleiige dijken elders in de Polders. Verder is grote kaardenbol vrij algemeen in de Leem- streek, de kustduinen en langs de Grensmaas. De zure zandgronden van de Kempen worden duidelijk gemeden.

Verspreiding in Vlaanderen:

Grote kaardenbol is vrij algemeen in Vlaanderen. Het aantal uurhokken is tijdens de laatste karteringsronde meer dan verdubbeld ten opzichte van de periode 1939-1971.

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart
Zaad:
vanaf september tot oktober
Kiemperiode:
vanaf Herfst tot Voorjaar
Gebruik:
overige gewassen met technische toepassing
drachtplant voor bijen
siergewassen
topplant voor tuinbiodiversiteit
Bladseizoen:
zomergroen
Levensvorm:
hemicryptofyt
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Jarigheid:
tweejarig
Vruchttype:
eenzadige dopvrucht of noot
Vruchtkleur:
onopvallend
Verbreidingswijze:
dieren (uitwendig)
regenwater
Indigeniteit:
inheems
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Grime-competitiewaarde:
0.00
Grime-stresswaarde:
0.00
Grime-ruderaliteitswaarde:
0.00
Ellenberg licht:
zonneplanten
Ellenberg vocht:
indicator van matig vochtige tot vochtige standplaatsen
Ellenberg pH:
tussen zwakke base-indicator en base- en kalkindicator,meest op basische bodem
Ellenberg voedselrijkdom:
stikstofrijke bodems
Ecologische amplitude:
smalle amplitude
Gebondenheid aan grondwater:
duinfreatofyt
Zuurtegraad bodem:
minimum neutraal tot maximum zwak basisch

Grote kaardenbol is een soort van zowel pioniersvegetaties als ruigten. Ze groeit vooral op vochtige, matig voedselrijke tot voedselrijke, basische bodems. Om te kiemen heeft de soort open plekken in de vegetatie nodig. Vaak is ze te vinden op rivieren kanaaldijken, in verstoorde wegbermen, op braakterreinen, in verstoorde graslanden enz.

Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Sieber codes:
GB2
GB3
RU2
RU3
# planten per m²:
3
Aanplanten:
1 of 2 planten samen
Rode lijst:
niet bedreigd
Zeldzaamheid KFK-klasse:
354-729 kwartierhokken
Invasieve exoot:
Nee
In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Wouter Van Landuyt
Referenties
  • Van Landuyt W., Hoste I., Vanhecke L., Van den Bremt P. Vercruysse W. & De Beer D. (red.) 2006. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Nationale Plantentuin en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek i.s.m. Flo.Wer vzw.

Cursussen bij Inverde

Boeken