Bouwen aan groenexpertise

Maarts viooltje

Viola odorata

is een waardplant voor

Bosrandparelmoervlinder

is een waardplant voor

Grote parelmoervlinder

is een waardplant voor

Akkerparelmoervlinder

is een waardplant voor

Zilveren maan

is een indicator van een goede toestand voor

Natura 2000: Hardhoutooibossen (91F0)

is een indicator van een goede toestand voor

Natuurstreefbeeld: Hardhoutooibossen (91F0)

Hoogte plant

Minimaal:
5cm
Maximaal
15cm

Licht

Min:
half schaduw
Max:
licht

Voedsel

Min:
matig voedselrijk
Max:
matig voedselrijk

Bloeiperiode

Vanaf:
maart
Tot:
mei

Vocht

Min:
frisse bodem
Max:
vochtig

Bloemkleur

blauw
paars, violet, purper, lila

Bestuiving

gesloten bloem
bijen, hommels e.a.
Areaal:

Naar alle waarschijnlijkheid is maarts viooltje oorspronkelijk inheems in grote delen van het mediterrane gebied, Klein-Azië en de Kaukasus. Ook in het Atlantische deel van Europa zou de soort van nature voorkomen, noordelijk tot in België, Nederland en Zuid-Engeland. Overal elders in Europa ten noorden van de Alpen zou dit viooltje niet oorspronkelijk inheems zijn, zelfs niet in Midden-Europa, waar het nochtans op zeer veel plaatsen wordt aangetroffen. In Noord- en Noordwest-Europa (Schotland, Ierland, Denemarken, Zuid-Scandinavië enz.) en in Oost-Europa is maarts viooltje ingeburgerd, net zoals in delen van Noord- en Zuid-Amerika, Japan en de Filippijnen. In België komt de soort het meest voor in de Duinen, het Brabants district, het Maasdistrict en Lotharingen. Daarbuiten is ze aanzienlijk zeldzamer.

Verspreiding in Vlaanderen:

Maarts viooltje is in Vlaanderen vermoedelijk inheems in de Leemstreek (bv. in de Haspengouwse bossen), langs de Grensmaas en in de Voerstreek. Of de soort daarbuiten oorspronkelijk inheems is, is verre van duidelijk. Het veelvuldige gebruik als cultuurplant en de latere verwildering, maskeert overal het inheemse karakter. In parkbossen en -dreven heeft de soort mogelijk een stinsenherkomst. In de buurt van bewoning en bij kerken en kapellen gaat het vermoedelijk bijna steeds om tuinontvluchters. Daarbij komt nog dat dit viooltje niet alleen door mieren wordt verspreid, maar ook nog geholpen wordt door het grootschalige gemechaniseerde bermbeheer. Het is dan ook niet te verwonderen dat tijdens de tweede karteerperiode het aantal vindplaatsen vrij spectaculair is toegenomen en dat maarts viooltje momenteel in Vlaanderen globaal vrij algemeen mag worden genoemd.

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart
Zaadbank:
geen informatie beschikbaar.
Kiemperiode:
vanaf Voorjaar
Gebruik:
geneeskrachtige planten
reukstof leverende gewassen
siergewassen
Bladseizoen:
overwinterend groen
Mycorrhizen:
Blaasvormige-'arbuscular' mycorrhizen
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Jarigheid:
meerjarig
Vruchttype:
doosvrucht
Vruchtkleur:
onopvallend
Verbreidingswijze:
mieren
Verbreidingsstrategie:
zijdelingse vegetatieve voortplanting
seizonale verjonging met behulp van zaden (twijfelachtig)
Indigeniteit:
inheems
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Levensstrategie volgens Grime:
CSR
Grime-competitiewaarde:
3.33
Grime-stresswaarde:
3.33
Grime-ruderaliteitswaarde:
3.33
Ellenberg licht:
half-schaduwplanten
Ellenberg vocht:
indicator van matig vochtige standplaatsen
Ellenberg pH:
indifferent
Ellenberg voedselrijkdom:
uitgesproken stikstofrijke bodems
Ecologische amplitude:
smalle amplitude
Gebondenheid aan grondwater:
afreatofyt

Maarts viooltje houdt van schaduwrijke, matig vochtige standplaatsen in loofbos of in bosranden, houtkanten en hagen. Gewoonlijk staat de soort op losse, luchtige, lemige of zandige, humeuze en voedselrijke bodems. Aan de voet van hellingen waar organisch materiaal is samengespoeld, bijvoorbeeld langs holle wegen, kan de soort in lange linten voorkomen. Qua zuurgraad kan ze heel wat variatie aan, maar vooral op kalkhoudende gronden kan ze zeer abundant voorkomen. Vroeger (DODOENS 1554) werd ze veel in het wild ingezameld en als sierplant in tuinen aangeplant. Het is dan ook niet verwonderlijk dat dit 'welriekende' viooltje op veel plaatsen uit tuinen en parken is kunnen ontsnappen. Dat bemoeilijkt het aflijnen van het natuurlijke areaal.

Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Sieber codes:
B2
BR1
BR2
OP1
OP2
# planten per m²:
9
Aanplanten:
In groepen van 10 tot 20
Rode lijst:
niet bedreigd
Zeldzaamheid KFK-klasse:
354-729 kwartierhokken
Invasieve exoot:
Nee
In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Paul Van den Bremt
Referenties
  • Van Landuyt W., Hoste I., Vanhecke L., Van den Bremt P. Vercruysse W. & De Beer D. (red.) 2006. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Nationale Plantentuin en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek i.s.m. Flo.Wer vzw.

Cursussen bij Inverde

Boeken