Bouwen aan groenexpertise

BWK: Ruderaal olmenbos (ru, rud)

BWK-codes: ru rud

Ru betreft enerzijds spontaan ontstane bossen en oude aanplanten met een goed ontwikkelde bosstructuur (al of niet met voorjaarsflora) in de kustduinen en de polders, en anderzijds door olm gedomineerde bossen in de Leemstreek en Maasvallei. Deze bossen komen voor op kalkhoudende, droge tot vochtige, voedselrijkere bodems.

Uitgebreid:

Natuurlijke duinbossen komen in Vlaanderen nauwelijks voor. Spontane bosvorming treedt in de duinen slechts sinds enkele tientallen jaren op. Daarnaast zijn de voorbije eeuw een aantal bebossingprojecten uitgevoerd (vnl. met populier, gewone esdoorn, witte en grauwe abeel), die nadien spontaan konden evolueren. De typering ruderaal olmenbos heeft zowel betrekking op een aantal spontaan ontwikkelde bosjes, als op oudere bosaanplanten met een goed ontwikkelde structuur en een goed ontwikkelde, weliswaar ruderale, ondergroei. Bosaanplanten die hieraan niet voldoen zijn als loofhoutaanplant (n) gekarteerd. Floristisch gezien vertonen deze bossen een grote gelijkenis met (duindoorn)struwelen, waaruit ze vaak zijn ontstaan. De olmenbossen van de Leemstreek zijn vaak terug te vinden langs bosranden van eiken-haagbeukenbossen. Daarnaast treffen we ze lineair aan als houtkanten in holle wegen, op taluds en langs spoorwegbermen. Kenmerkend voor een deel van de als ru getypeerde bossen is het voorkomen van een groot aantal knol– en bolgeofyten, waaronder heel wat stinzenplanten.

Variatie:

Ruderaal olmenbos van de binnenduinrand met slechts een beperkte voorjaarsflora wordt weergegeven als rud°. In de Leemstreek zijn door gladde iep gedomineerde bosjes met een beperkt voorkomen van indicatieve soorten in de kruidlaag als ru° getypeerd. Iepenhoutkanten zijn vaak met khu aangeduid omdat ze meestal buiten het optimale karteerseizoen voor dit bostype (zeer vroege voorjaar) bezocht werden, maar zijn gedeeltelijk ook als ru° getypeerd. Mogelijk bevatten een aantal van deze als khu gekarteerde houtkanten voldoende indicatieve soorten om ze als ru of ru° te karteren.

Verspreiding:

Dit type komt plaatselijk voor aan de kust, in de polders en in de oostelijke Leemstreek. Het bostype werd niet overal als zodanig gekarteerd. Het is ook aan te treffen als onderdeel van de bostypes alluviaal elzen-essenbos (va) of eiken-haagbeukenbos (qa). De verspreidingskaart geeft daarom een onvolledig beeld weer. Goed ontwikkelde voorbeelden van ru in de Leemstreek zijn het Parkbos op de Keizersberg in Leuven en het Kraaibos te Maasmechelen. Mooie voorbeelden van rud zijn het Calmeynbos in De Panne en enkele bossen in De Haan.

Verspreidingskaart Ruderaal olmenbos
Waardering:
Ru is biologisch zeer waardevol
Oppervlakte (in ha):
220 à 280 ha
Zeldzaamheid:
zeer zeldzaam
Habitatrichtlijn:
prioritair Bijlage I-habitattype (zie Natura 2000 typologie)
Natuurdecreet:
vergunningsplicht vegetatiewijziging
Mestdecreet:
algemeen mestverbod op gronden andere dan cultuurgronden
Bosdecreet:
onderhevig aan het bosdecreet
In samenwerking met:
Referenties
  • Vriens L., Bosch H., De Knijf G., De Saeger S., Guelinckx R., Oosterlynck P., Van Hove M. & Paelinckx D. (2011). De Biologische Waarderingskaart. Biotopen en hun verspreiding in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Inbo.