Spiesleeuwenbek

Spiesleeuwenbek (Kickxia elatine) onderscheidt zich van Eironde leeuwenbek vooral doordat de bladeren (behalve soms de onderste) spiesvormig zijn; ze hebben spitse oortjes, die opzij of schuin omlaag wijzen. De 'spiesjes' worden niet langer dan twee à drie centimeter, waardoor de plant als geheel een sierlijke indruk maakt. De bloemen hebben een vrijwel onbehaarde steel en een rechte spoor. 

Spiesleeuwenbek komt voor in West-, Midden- en Zuid-Europa, in het oostelijk Middellandse Zeegebied en op enkele eilanden in de Atlantische Oceaan. In Nederland is hij voornamelijk te vinden in de zuidelijke helft van het land, in Zuid-Limburg, langs de grote rivieren en in Zeeland. Over het geheel genomen is hij zeldzaam en op zijn retour, maar in de Liemers en de Betuwe komt hij nog vrij veel voor. Buiten de genoemde gebieden wordt hij soms als adventief plant aangetroffen. Spiesleeuwenbek is minder aan zware grond gebonden dan Eironde leeuwenbek. Zo staat de eerste in het Noordlimburgse Maasdal, waar de tweede ontbreekt. Ook in Zuid-Limburg is Spiesleeuwenbek minder zeldzaam; hier groeit hij zowel op krijt als op löss. Tevens treedt hij vaker buiten akkers op dan Eironde leeuwenbek. Zo verschijnt hij langs de Maas weleens tussen grind op rivierstrandjes en in de hogere delen van grindgaten. Verder komt hij steeds vaker als spoorwegbegeleider voor, al blijft hij in dit opzicht nog ver achter bij zijn verwant Kleine leeuwenbek. Enkele jaren geleden kreeg Spiesleeuwenbek een nieuwe impuls doordat hij met een partij nieuw steengruis werd aangevoerd op diverse plaatsen langs spoorwegen verspreid door het land.  

© E.J. Weeda, Nederlandse Oecologische flora, IVN, 1988 (deel 3)