Bouwen aan groenexpertise

BWK: Lijnvormige begroeiing van perceelsranden, sloten en bermen (k(biotoop))

BWK-codes: k(biotoop)

De aanduiding k(biotoop) heeft betrekking op lijnvormige begroeiingen in de grasland-, heide-, moeras- of waterrijke sfeer (houtige lijnvormige elementen vallen onder bomenrijen, houtkanten of houtwallen kb, kh, khw). Het kan bijvoorbeeld gaan over perceelsranden met relicten van soortenrijk permanent cultuurgrasland (k(hp*)) of van dotterbloemgrasland (k(hc)). Op dezelfde wijze zijn ook moerasvegetaties zoals rietkragen als k(mr) weergegeven. De kartering k(ae) is gebruikt om voedselrijke sloten met een opvallende rijkdom aan waterplanten aan te duiden (zie eutrofe wateren, ae).

Uitgebreid:

De eenheid k(biotoop) wijkt wat soortensamenstelling betreft niet af van de overeenkomstige vlakdekkende biotoop. Ze wordt wel gebruikt voor (perceels)randen waarvan de soortensamenstelling afwijkt van de aangrenzende, vlakdekkende vegetatie. Zo is bijvoorbeeld een soortenarm permanent cultuurgrasland (hp) met relicten van mesofiel hooiland (hu) in de perceelsranden als hp+k(hu) aangeduid. Wegbermen zijn ook lijnvormige biotopen, maar worden normaal gezien niet gekarteerd. Enkel wanneer er uitzonderlijke of goed ontwikkelde biotopen in voorkomen, zijn ze toch aangeduid. Er is echter geen stelselmatige zoektocht verricht naar dergelijke goed ontwikkelde bermen. Zeer brede bermen, zoals langs autosnelwegen, zijn wel gekarteerd.

Variatie:

Lijnvormige begroeiingen van perceelsranden, sloten en bermen zijn niet altijd in dezelfde mate van detail opgenomen tijdens de karteerperiode. Naarmate het proces vorderde, is er meer en meer aandacht aan besteed. Enkel de recentere kaartbladen (4-11-12, 5-13, 1-7, 2-8, 21, 24, 25, 30-38 en 34-34-42) geven een goed kwantitatief beeld van dergelijke kleine landschapselementen. De opvallend hoge aantallen op de kaartblokken 25-west en 34 worden veroorzaakt doordat daar veel aandacht besteed is aan de kartering van wegbermen. Analyses tussen kaartbladen naar verschillen in dichtheden van deze lijnvormige kleine landschapselementen moeten dan ook met de nodige omzichtigheid gebeuren. Binnen een kaartblok kan dit wel, omdat dan de wijze van karteren en de karteerinspanning minder varieerde.

Verspreiding:

Lijnvormige begroeiingen van perceelsranden, sloten en bermen komen overal voor, maar zijn niet altijd even gedetailleerd in kaart gebracht. Het kaartbeeld is sterk beïnvloed door de beschikbare personeelsinzet tijdens de veldcampagne (zie onder variatie). Niettegenstaande dit probleem vallen toch enkele zaken op. De opvallend hoge dichtheid in de kustpolders hangt samen met de hoge dichtheid aan rietkragen (k(mr)). Ook de riviervalleien vertonen soms hoge densiteiten.

Verspreidingskaart Lijnvormige begroeiing van perceelsranden, sloten en bermen
Waardering:
De waardering van deze lijnvormige elementen komt overeen met de waardering van de vlakdekkende biotopen. Er zijn wel enkele uitzonderingen: k(zeer waardevolle biotopen) worden als ‘biologisch waardevol’ beschouwd als deze biotopen zwak ontwikkeld zijn of in lage densiteit voorkomen. Zo zijn bijvoorbeeld k(hc°) en k(cg°) ‘biologisch waardevol’, terwijl hc° en cg° op perceelsniveau wel als ‘biologisch zeer waardevol’ gewaardeerd worden.
Habitatrichtlijn:
mogelijk Bijlage I-habitattype (zie Natura 2000 typologie van de betreffende biotoop)
Natuurdecreet:
vergunningsplicht wijziging ‘kleine landschaps-elementen’
Mestdecreet:
De aanwezigheid van kleine landschapselementen in grasland kan leiden tot een aangepaste bemestingcategorie (zie onder ‘Overige graslanden met verspreide biologische waarden’).
Bosdecreet:
niet onderhevig aan het bosdecreet
In samenwerking met:
Referenties
  • Vriens L., Bosch H., De Knijf G., De Saeger S., Guelinckx R., Oosterlynck P., Van Hove M. & Paelinckx D. (2011). De Biologische Waarderingskaart. Biotopen en hun verspreiding in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Inbo.