Bosereprijs
Veronica montana
Infofiche
Hoogte plant
Minimaal:
10cm
Maximaal
45cm
Licht
Min:
schaduw
Max:
licht
Voedsel
Min:
voedselarm
Max:
voedselarm
Bloeiperiode
Vanaf:
mei
Tot:
juli
Vocht
Min:
vochtig
Max:
vochtig
Bloemkleur
blauw
paars, violet, purper, lila
Bestuiving
vliegen, zweefvliegen e.a.
bijen, hommels e.a.
Verspreiding (Atlas Flora 2006)
Het verspreidingsgebied van bosereprijs is grotendeels beperkt tot West- en Midden-Europa. In het noorden reikt het areaal net tot Zuid-Scandinavië. In het zuiden valt de areaalgrens grotendeels samen met een aantal bergketens, zoals de Pyreneeën, de Apennijnen en de Karpaten. Oostelijk komt bosereprijs voor tot in Letland en het westen van Oekraïne. In Noord-Afrika heeft de plant een geïsoleerd voorpostareaal in het Atlasgebied.
Verspreiding in Vlaanderen:
Op Vlaamse schaal is bosereprijs een vrij algemene soort, maar de spreiding is zeer ongelijk. Het zwaartepunt van het Vlaamse areaal ligt in de bosgebieden van de Leemstreek, vooral meer naar het zuiden toe, in de heuvelzone. Elders in Vlaanderen is de soort zeer zeldzaam en is ze beperkt tot enkele meer lemige zones in de Kempen en de Zand- en Zandleemstreek. In het Gentse havengebied komt de soort voor in een parkbos. In de West-Vlaamse heuvelzone werd bosereprijs tijdens de tweede karteerronde niet meer waargenomen. Louter cijfermatig is de soort sterk toegenomen, maar die areaalverdichting moet vrijwel zeker voor een groot deel toegeschreven worden aan een betere prospectie, eerder dan aan een reële vooruitgang.
Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart
Nederlandse oecologische flora
Bosereprijs is een lage, overblijvende, vaak in grote plakkaten groeiende, groen overwinterende voorzomerbloeier met opstijgende, rondom behaarde, aan de basis kruipende en wortelende stengels. De eironde, gekartelde bladeren zijn aanvankelijk opvallend licht van tint en vertonen vooral 's winters een witte middenstreep; de bladsteel is ongeveer half zo lang als de bladschijf. De bloemen staan in losse, armbloemige trossen en hebben een blauwlila kroon met paarse lijntjes in de keel. De sterk zijdelings afgeplatte, breed gevleugelde, omgekeerd hartvormige, bleekgroene doosvrucht steekt zowel aan de bovenkant als met de zijranden buiten de kelk uit, net als bij Schildereprijs.
Bosereprijs komt voor in Midden- en West-Europa, met enkele voorposten in Zuid-Europa en het Atlasgebied. Hij is vrij zeldzaam in Zuid-Limburg, Oost-Gelderland en Twente, en wordt elders in Nederland op een klein aantal verspreide plekken aangetroffen.
Bosereprijs is een van de meest schaduwverdragende soorten uit de Helmkruidfamilie. Hij groeit op leem en leemhoudend zand, op vochtige, humeuze, voedselrijke, zwak zure bosgrond met goede strooiselvertering, en prefereert kalkarme boven kalkrijke grond. Meestal staat hij op plekken waar in de nabijheid permanent of periodiek water aanwezig is, maar zelf houdt hij in de regel 'zijn voeten droog', behalve soms bij kortstondige winterse overstromingen. Op zwaardere leemgronden groeit hij vooral langs vochtige bospaden. In Zuid-Limburg komt hij veel voor in loofbossen op vuursteeneluvium aan plateauranden en in kleine, 's winters watervoerende grubben aan de rand van het Geuldal. Mogelijk dragen wandelaars bij aan de zaadverspreiding (via schoenzolen). Ook in Twente is hij vooral een bospadbegeleider. Aan de rand van heuvelgebieden, zoals in Zuid-Limburg, op de Veluwezoom en bij Oldenzaal, komt Bosereprijs in bronbossen voor. In de omgeving van Winterswijk en Boekelo staat hij op zandige oeverwallen van bosbeken, soms vlak aan de beekoever. Verder groeit hij wel eens in rabattenbosjes, waar hij op de voorgrond treedt op lage, smalle rabatten. Oecologisch gezien lijkt Bosereprijs het meest op Boswederik (Lysimachia nemorum), waarmee hij op diverse groeiplaatsen samen voorkomt.
© E.J. Weeda, Nederlandse Oecologische flora, IVN, 1988 (deel 3)
Beschrijving
behoudt kiemkracht op lange termijn (zaden overleven op zijn minst 5 jaar, en vaak langer).
Kiemperiode:
vanaf Vroege zomer
Gebruik:
geen nuttig gebruik
Bladseizoen:
overwinterend groen
Worteldiepte:
10cm
kruidachtige chamaefyt
tweeslachtig
doosvrucht
Vruchtkleur:
onopvallend
regenwater
dieren (inwendig)
mieren
regenballist
windstrooier
zijdelingse vegetatieve voortplanting
inheems
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Milieu
1.67
6.67
tussen schaduwplanten en half-schaduwplanten
indicator van vochtige standplaatsen, maar ook bestand tegen overstromingen
matige zuurindicator, op sterk zure tot zwak basische bodems
matig stikstofrijke bodem / stikstofrijke bodem
smalle amplitude
vochtige freatofyt (fac.)
Zuurtegraad bodem:
minimum zwak zuur
tot maximum zwak zuur
Habitat
Bosereprijs is een schaduwminnende soort die meestal groeit op matig zure tot neutrale, humeuze leem- tot lemig-zandgronden met een goed verterende strooisellaag. Gewoonlijk staat ze in vochtig loofbos op een min of meer voedselrijke standplaats, vaak in de buurt van kwelzones of bronnen. Ook langs bospaden en in bosranden op vrij natte standplaatsen kan men deze ereprijs geregeld aantreffen. De soort verbreidt zich meestal vegetatief via uitlopers en is een eerder zwakke kolonisator, zodat het niet verwonderlijk is dat ze vaak voorkomt in oud bos of in boscomplexen met een oude boskern.
Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Tuin
B2
B3
Status en bescherming
niet bedreigd
228-353 kwartierhokken
Exoot
Nee
Relaties
- is een kenmerkende soort voor:
- is een indicator van een goede toestand voor:
Gebruikte begrippen en soorten
Samenwerking en referenties
In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Paul Van den Bremt
Referenties
-
Van Landuyt W., Hoste I., Vanhecke L., Van den Bremt P. Vercruysse W. & De Beer D. (red.) 2006. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Nationale Plantentuin en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek i.s.m. Flo.Wer vzw.
Cursussen en boeken
-
Bomenwijzer
Ga op zoek naar één of meerdere bomen die voldoen aan jouw criteria.
-
-
Test jezelf
Wat weet jij over natuur, natuurbeheer en -beleid? Een overzicht van onze populairste testen.
