Bouwen aan groenexpertise

Grove varkenskers

Coronopus squamatus

Hoogte plant

Minimaal:
5cm
Maximaal
25cm

Licht

Min:
licht
Max:
volle zon

Voedsel

Min:
zeer voedselrijk
Max:
zeer voedselrijk

Bloeiperiode

Vanaf:
juni
Tot:
augustus

Vocht

Min:
vochtig
Max:
vochtig

Bloemkleur

wit

Bestuiving

vliegen, zweefvliegen e.a.
Areaal:

Het areaal van grove varkenskers omvat Noord-Afrika en Zuid-, West-, en Centraal-Europa. Naar het oosten toe komt ze voor tot aan de Zwarte Zee. Noordwaarts reikt het areaal tot halfweg Groot-Brittannië, Denemarken en Polen. Ten noorden en ten oosten van dat gesloten areaal zijn nog geïsoleerde vondsten. In België heeft grove varkenskers een duidelijke voorkeur voor de Polders, het zuidwesten van de Leemstreek en een gedeelte van Haspengouw.

Verspreiding in Vlaanderen:

Grove varkenskers is in Vlaanderen een vrij algemene soort die nog sterk aan het uitbreiden is, vooral in streken met zwaardere bodemtypes.

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart

Grote of Grove varkenskers is een plat op de grond groeiende, eenjarige zomerbloeier. Uit een rozet van enigszins vlezige bladeren ontspringen korte, vertakte, liggende stengels. Bij het begin van de bloei zitten de korte bloemtrosjes dicht opeen in het hart van de rozet. De smalle, witte kroonbladen zijn, anders dan bij de Kleine varkenskers, goed zichtbaar en steken iets buiten de kelk uit. Karakteristiek zijn de vrij grote hauwtjes, die door getande richels een zeer ruw en 'puisterig' oppervlak hebben. Ze springen meestal niet open en komen vaak pas vrij als de plant afgestorven is. Soms breken ze in hun geheel af, of breken ze doormidden (waarbij de breuk door het tussenschot loopt). 

De Grote varkenskers is inheems in het Middellandse- en Zwarte-Zeegebied en in een groot deel van Europa. Als cultuurvolger is zij op weg kosmopoliet te worden, waarbij zij zich vooral in kustgebieden vestigt. Ook in Nederland komt zij het meest in de kuststreken voor en verder in de dalen van de grote rivieren. Elders is zij zeer zeldzaam. 

De Grote varkenskers is een tredplant van zware grondsoorten, die op ammoniakhoudende bodem groeit en vrij veel zout verdraagt. Vooral op zeeklei komt zij veel voor. Zij staat op plaatsen die door betreding, berijding of grondbewerking kaal zijn geworden en waar 's winters water blijft staan, terwijl ze 's zomers vaak uitdrogen. Zulke plekken zijn te vinden bij de ingang van weilanden, tussen wagensporen over kleidijken, in lage hoeken van akkers en ook wel op vaak belopen gazons. Op soortgelijke plaatsen hoort de Muizenstaart (Myosurus minimus) thuis, maar deze groeit overwegend op iets lichtere grond. Ook de Behaarde boterbloem (Ranunculus sardous) heeft min of meer vergelijkbare standplaatsen, maar zij verdraagt niet veel betreding. De algemene eenjarige tredplanten Schijfkamille (Matricaria discoidea ), Varkensgras (Polygonum aviculare ), Straatgras (Poa annua) en Herderstasje vergezellen de Grote varkenskers haast altijd.

© E.J. Weeda, Nederlandse Oecologische flora, IVN, 1987 (deel 2).

Zaadbank:
behoudt kiemkracht op lange termijn (zaden overleven op zijn minst 5 jaar, en vaak langer).
Kiemperiode:
vanaf Voorjaar
Gebruik:
geen nuttig gebruik
Bladseizoen:
zomergroen
Levensvorm:
therofyt
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Vruchttype:
doosvrucht
Vruchtkleur:
onopvallend
Verbreidingswijze:
regenwater
Verbreidingsstrategie:
een overblijvende zaad - of sporenbank
Indigeniteit:
inheems
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Levensstrategie volgens Grime:
R/CSR
Grime-competitiewaarde:
1.67
Grime-stresswaarde:
1.67
Grime-ruderaliteitswaarde:
6.67
Ellenberg licht:
lichtplanten
Ellenberg vocht:
indicator van matig vochtige tot vochtige standplaatsen
Ellenberg pH:
zwakke zuurindicator tot zwakke base-indicator
Ellenberg voedselrijkdom:
matig stikstofrijke bodem / stikstofrijke bodem
Ecologische amplitude:
smalle amplitude
Gebondenheid aan grondwater:
afreatofyt

Grove varkenskers is een pionier van vochtige, zeer voedselrijke bodems. In tegenstelling tot kleine varkenskers geeft deze tredplant de voorkeur aan zware grondsoorten, zware klei in het bijzonder.

Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Rode lijst:
niet bedreigd
Zeldzaamheid KFK-klasse:
354-729 kwartierhokken
Invasieve exoot:
Nee
In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Wouter Van Landuyt

Cursussen bij Inverde

Boeken