Bouwen aan groenexpertise

Kattendoorn

Ononis spinosa

Kattendoorn heeft de typische bloem van een vlinderbloemige. Deze bestaat uit een vlag, twee kielen en een zwaard. De bloemen zijn roze van kleur en de plant heeft zoals zijn naam al doet vermoeden doorns.  Deze doorns staan meestal met twee bijeen.

De bladeren onderaan de plant zijn drietallig, maar hoger op de plant zijn ze ééntallig. Ze hebben een fijn getande bladrand en vrij grote steunblaadjes die met de bladsteel zijn vergroeid. 

Verwarring mogelijk met:

Er zijn niet veel soorten met een combinatie van doorns, een vrij grote roze vlinderbloem en getande deelblaadjes. De soort die zeer sterk lijkt op Kattedoorn is Kruipend stalkruid. Deze soort ziet er bijna hetzelfde uit maar heeft weinig of geen doorns en kruipt over de grond. Kattedoorn richt zich meestal op.

Beheer:

Het beheer voor Kattendoorn bestaat uit een goed graslandbeheer. Waarbij het belangrijk is dat het grasland niet wordt bemest en de vegetatie wordt kort gezet door maaien of begrazing. Zoals altijd bij goed graslandbeheer is het afvoeren van het maaisel nodig. Begrazing is voordelig voor deze plant vermits zijn doorns hem beschermen tegen begrazing. Bij een eerste vroege maaibeurt is het belangrijk de tweede maaibeurt laat genoeg te doen zodat de soort in zaad kan komen.

is een waardplant voor

Heideblauwtje

is een waardplant voor

Icarusblauwtje

Hoogte plant

Minimaal:
20cm
Maximaal
60cm

Licht

Min:
licht
Max:
volle zon

Voedsel

Min:
matig voedselrijk
Max:
matig voedselrijk

Bloeiperiode

Vanaf:
juni
Tot:
september

Vocht

Min:
frisse bodem
Max:
vochtig

Bloemkleur

rood, rose
wit

Bestuiving

bijen, hommels e.a.
Areaal:

Kattendoorn heeft een Eurosiberisch areaal dat oostwaarts tot de westelijke delen van de Himalaya reikt. In Europa komt de soort voor in het Middellandse-Zeegebied en in West- en Midden- Europa. Noordwaarts reikt het areaal tot Zuid-Schotland en de zuidkust van Noorwegen en Zweden. In Wallonië vertoont de verspreiding grote contrasten: kattendoorn is er het algemeenst in de Kalkstreek en in Lotharingen.

Verspreiding in Vlaanderen:

Kattendoorn is globaal in Vlaanderen vrij zeldzaam. De soort groeit vooral op dijken in de Polders, langs het kanaal van Gent naar Brugge, op de dijken van de Bovenschelde, langs de Grensmaas en in Zuid-Limburg. De oude waarnemingen uit de kustduinen slaan in de meeste gevallen op kruipend stalkruid, dat vroeger samen met kattendoorn tot één soort gerekend werd. Daardoor is de trend van de soort moeilijk te achterhalen. Ook bij de binnenlandse waarnemingen is er echter een neerwaartse trend te zien. De oorzaak hiervan is verruiging en vermesting van de relatief voedselarme graslanden waarin de soort het best gedijt.

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart
Zaad:
vanaf augustus tot september
Kiemperiode:
vanaf Herfst tot Voorjaar
Gebruik:
geneeskrachtige planten
Bladseizoen:
zomergroen
Worteldiepte:
100cm
Levensvorm:
hemicryptofyt
houtachtige chamaefyt
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Jarigheid:
meerjarig
Vruchttype:
doosvrucht
Vruchtkleur:
onopvallend
Verbreidingswijze:
wind
zelf
Indigeniteit:
inheems
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Grime-competitiewaarde:
0.00
Grime-stresswaarde:
0.00
Grime-ruderaliteitswaarde:
0.00
Ellenberg licht:
lichtplanten
Ellenberg vocht:
indicator van droge tot matig vochtige standplaatsen
Ellenberg pH:
zwakke zuurindicator tot zwakke base-indicator
Ellenberg voedselrijkdom:
stikstofarme bodems
Maaigevoeligheid:
maaigevoelig
Ecologische amplitude:
smalle amplitude
Gebondenheid aan grondwater:
afreatofyt
Zuurtegraad bodem:
minimum zwak zuur tot maximum zwak basisch

Kattendoorn groeit in vochtige tot droge, voedselarme graslanden op kalkrijke bodem. In Vlaanderen groeit de soort vooral op kalkrijke polderdijken en op dijken van kanalen en rivieren. In Zuid-Limburg groeit ze in wegbermen op kalkrijke leemgronden en in kalkhoudende, schrale graslanden. Door zijn doorns wordt hij gemeden door grazers. Hij staat dus graag in begraasde graslanden, maar je kan hem ook vinden in hooilanden.

Het is en soort die je gebruikt voor de opvolging van de natuurstreefbeelden soortenrijk kalkrijk kamgrasland en soortenrijke glanshaverhooilanden.

Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Sieber codes:
GB2
OPB2
# planten per m²:
2
Aanplanten:
1 of 2 planten samen
Rode lijst:
kwetsbaar
Zeldzaamheid KFK-klasse:
132-228 kwartierhokken
Invasieve exoot:
Nee
In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Wouter Van Landuyt

Cursussen bij Inverde

Boeken