Vroege zegge

Vroege zegge is een lage tot zeer lage, vroegbloeiende zegge met een ongeveer één millimeter dikke, ver kruipende, verhoutende wortelstok, waaraan de scheuten op enige afstand van elkaar ontspringen. Niet-bloeiende scheuten vormen korte schijnstengels met bladeren, die dikwijls even hoog reiken als de bloeistengels. De bladeren van de bloeistengels zijn veel korter: meestal is hun bladschijf minder dan half zo lang als de bloeistengel (dit in tegenstelling tot Tweerijige, Trilgras- en Zandzegge). De bloeistengels zijn stomp driekantig, rechtopstaand en zelden na de bloei iets gekromd. De bladschijf is ongeveer anderhalve millimeter breed en min of meer gootvormig of ingerold, aan de voet geoord. De korte, compacte, aarvormige bloeiwijze bestaat uit drie tot vijf, zelden meer aren. Deze bevatten aan de voet mannelijke bloemen en hogerop vrouwelijke, tweestempelige bloemen. De kafjes zijn bruin met een groenige middenstreep en hebben een vliezig gerande top. De urntjes zijn platbol, eirond, twee à drie millimeter lang, bruin, onopvallend generfd en toegespitst in een tweetandige, op de rug gegroefde snavel. Ze hebben smalle vleugelranden zonder verbredingen; de vleugels lopen van net onder het midden tot aan de top van het urntje.

Vroege zegge komt voor in de gematigde zone van Eurazië, westwaarts tot Midden-Europa, met in West-Europa slechts verspreide voorposten. In Nederland, waar zij haar uiterste noordwestgrens bereikt, is zij alleen bekend van enkele plaatsen in het midden van het land, in de dalen van de grote rivieren en langs de rand daarvan. De laatste jaren is zij nog slechts op twee plekken aangetroffen.

Vroege zegge staat op zonnige, droge plaatsen met een lage, open begroeiing op klei- en kalkhoudend zand, dat niet te voedselrijk is, ook tussen stenen, vooral op zuidhellingen. De groeiplaatsen liggen in hoge, zandige uiterwaarden en berm- en dijktaluds. Begeleiders zijn onder meer veldbeemdgras (Poa pratensis), rood zwenkgras (Festuca rubra subsp. commutata), smalle weegbree (Plantago lanceolata), gewoon duizendblad (Achillea millefolium), zachte ooievaarsbek (Geranium molle), kleine en liggende klaver (Trifolium dubium en T. campestre), ruw vergeet-mij-nietje (Myosotis ramosissima) en bleek dikkopmos (Brachythecium albicans).

© E.J. Weeda, Nederlandse Oecologische flora, IVN, 1994 (deel 5)