Het areaal van parnassia omvat het grootste deel van de gematigde en koude streken van Europa, Azië en Noord-Amerika. In Wallonië is parnassia vrijwel beperkt tot Lotharingen, waar de soort vrij zeldzaam is (SAINTENOY-SIMON 1999).
In Vlaanderen is parnassia uiterst zeldzaam en in hoofdzaak beperkt tot de Westkust. De soort komt er nog voor in de duingebieden van de Westhoek (De Panne), Ter Yde (Koksijde-Oostduinkerke) en het militair domein van Lombardsijde (Nieuwpoort). In het binnenland ligt de enige natuurlijke groeiplaats in het natuurreservaat Het Torfbroek te Berg. Alle andere groeiplaatsen betreffen introducties. In de negentiende eeuw lagen heel wat groeiplaatsen verspreid over de volledige duinstreek en in de Leemstreek. Drooglegging van moerassen lag aan de basis van het verdwijnen van de meeste populaties in het binnenland. Aan de kust is de achteruitgang vooral te wijten aan de toegenomen verstedelijking van de kustlijn en het droogtrekken van duingebieden in functie van waterwinning. De isolatie van de verschillende duingebieden door tussenliggende woonkernen en wegen legt bovendien een hypotheek op het dynamische karakter van de duinen, waardoor er geen nieuwe duinvalleien meer ontstaan.
Parnassia groeit op natte, voedselarme en kalkrijke bodems, zowel in pioniersmilieus als in grazige vegetaties. De soort komt het meest voor in natte duinpannen. Alhoewel parnassia reeds in een vroeg stadium na het ontstaan van een jonge duinvallei kan kiemen, blijft de soort aanvankelijk slechts in geringe hoeveelheden aanwezig. Pas na 15 jaar bereikt de soort haar optimale bedekking (BOSSUYT & HERMY 2003). Ze groeit optimaal in gemaaide, soortenrijke duinvalleivegetaties met onder meer moeraswespenorchis, zeegroene zegge, waternavel en vleeskleurige orchis. Bij verstruweling of vergrassing (afhankelijk van het beheer) verdwijnt parnassia. Voor 1972 – en zeker voor 1940 – werd parnassia geregeld gevonden in kalkmoerassen in het binnenland. Enkel in het kalkmoeras te Berg groeit parnassia nog van nature, samen met andere zeldzaamheden zoals schubzegge en knopbies. Op alle andere locaties is de soort (meestal bewust) geïntroduceerd. In de Antwerpse haven werd de soort vermoedelijk niet bewust geïntroduceerd, maar de groeiplaats is ondertussen vernield.
Ga op zoek naar één of meerdere bomen die voldoen aan jouw criteria.
Wat weet jij over natuur, natuurbeheer en -beleid? Een overzicht van onze populairste testen.