Maasraket

De Maasraket is een tweejarige of overblijvende, middelhoge, sterk vertakte plant met lange, dikke wortels. Zij is van de voorzomer tot de herfst in bloei te vinden. Van andere Raketsoorten is zij het gemakkelijkst te onderscheiden door haar korte, schroefvormig gedraaide hauwen. Die zijn één à anderhalve centimeter lang, gemiddeld nog iets korter dan bij de Gewone raket. Zij staan omhoog en maken een hoek met hun steeltjes, die schuin afstaan. De kroonbladen zijn vrij klein en helder geel gekleurd. 

De Maasraket is een van de vele vormen van Sisymbrium austriacum. Deze soort komt in een aantal ver uiteengelegen gebieden in de Zuid- en Midden-Europese gebergten voor. Sinds het begin van de 20ste eeuw is zij bekend van de oevers van de Vesdre, een zijrivier van de Maas in Oost-België. Vandaar heeft zij zich verder verspreid langs de Maas, zodat zij nu tot in Midden-Limburg te vinden is. Het betreft hier een vorm die ook in de Pyreneeën voorkomt (S. austriacum subsp. chrysánthum ). 

Verondersteld wordt dat de zaden van de Maasraket met wol zijn aangevoerd. Verviers aan de Vesdre is een centrum van wolindustrie. Voor verwerking moest de wol worden geschoond van aanhangende vruchten en zaden, die vervolgens in de rivier terecht kwamen. Ze spoelden aan op rivierstrandjes en in klei- en grindgaten, waar vele ervan ontkiemden. Een groot aantal soorten hield niet lang stand, maar sommige zaaiden zich telkens opnieuw uit. Enkele soorten die zich langs deze weg in het Vesdre- en Maasdal hebben gevestigd, zijn - naast de Maasraket - Kleine rupsklaver en Ruige rupsklaver (Medicago minima en M. nigra), Zandweegbree (Plantago arenaria) en Bezemkruiskruid (Senecio inaequidens). Inmiddels is de aanvoer van 'wolonkruidzaden' sterk verminderd, maar de genoemde soorten handhaven zich, al verspreiden ze zich - met uitzondering van Bezemkruiskruid - niet buiten het Maasdal. 

In bergstreken staat de Maasraket op plaatsen waar dieren samenscholen, zoals onder overhangende rotsen. Op deze sterk bemeste plekken groeit zij samen met soorten als Scherpkruid (Asperugo procumbens), Rode aardbeispinazie en Basterdganzevoet (Chenopodium foliosum en C. hybridum). Terwijl deze drie soorten in Nederland duin- en akkerplanten zijn, vindt de Maasraket haar standplaats op steenachtige plaatsen die 's winters juist door het rivierwater worden bereikt. Tussen basaltkeien van oeverbeschoeiingen beheerst zij een zone van een à twee meter breed langs de hoogwaterlijn. De Maasraket neemt langs de Maas in Zuid- en Midden-Limburg een soortgelijke plaats in als haar familieleden Wede en Oostenrijkse kers langs de Waal. 

© E.J. Weeda, Nederlandse Oecologische flora, IVN, 1987 (deel 2).