Bouwen aan groenexpertise

Veldparelmoervlinder

Melitaea cinxia

De zeldzame Veldparelmoervlinder heeft een tamelijk effen dof oranjebruine grondkleur op de voorvleugel met een rasterpatroon. Op de bovenkant van de achtervleugel bevindt zich in ieder segment van de buitenste dwarsband een zwarte vlek, dat is karakteristiek voor de Velparelmoervlinder. De soort komt voor in schrale, voedselarme graslanden waar Smalle weegbree in kleine rozetjes groeit in plaats van met hoge opgaande bladeren. De rupsen maken hun nest onder deze rozetjes.
Beheer:
De Veldparelmoervlinder is gebaat bij een gefaseerd verschralingsbeheer van graslanden of wegbermen waarbij gestreefd wordt naar een structuurrijke vegetatie met zowel open grond, lage vegetatie en iets hogere, ruige zones waarin de rupsennesten gemaakt worden. Een voldoende groot nectaraanbod in het voorjaar kan verkregen worden door een verschralend maaibeheer.
heeft als waardplant

Muizenoor

heeft als waardplant

Hertshoornweegbree

heeft als waardplant

Smalle weegbree

heeft als waardplant

Grote weegbree

heeft als waardplant

Zeeweegbree

Monitoring:
Deze soort kan best worden gemonitord via de standaard vlindermonitoring.
Areaal:
De Veldparelmoervlinder was in de jaren negentig zeer zeldzaam en is dat nog steeds (13 atlashokken – 33 kilometerhokken). Tot in de jaren zeventig was de Veldparelmoervlinder vrij verspreid in het oosten van Vlaanderen. Nadien gaat de soort echter sterk achteruit en sinds de jaren negentig blijft de verspreiding opnieuw stabiel. Recent lijkt de soort zich in Noordwest-Limburg en Noordoost-Antwerpen opnieuw licht uit te breiden. De Veldparelmoervlinder is een typische soort van de Kempen.
Ecologie:
De Veldparelmoervlinder komt voor in voedselarme graslanden. De soort heeft 1 generatie van eind april tot begin juli met een piek tussen 13 mei en 3 juni. De wijfjes zetten de eitjes af in groepjes van 100-200 aan de onderkant van liggende bladeren van rozetvormige Smalle weegbree. Meestal kiezen de wijfjes vrij kleine planten in een korte en open vegetatie op beschutte plekken. De rupsen voeden zich gezamenlijk in een dichtgesponnen web. De overwintering gebeurt als half volgroeide rups in een dicht spinsel in hogere vegetatie. In het volgende voorjaar zonnen de rupsen op hun web of op afgestorven plantenmateriaal. In het laatste stadium kunnen de rupsen zich over tientallen meters verplaatsen op zoek naar verse waardplanten. De verpopping gebeurt in dichte graspollen. Een veel gebruikte nectarplant is Margriet. De vlinders zijn mobiel. De Veldparelmoervlinder komt vaak in dezelfde gebieden voor als Hooibeestje, Icarusblauwtje en Kleine vuurvlinder.
Rode lijst:
Bedreigd
Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Vogelrichtlijn:
Nee
Jachtwild:
Nee
Invasieve exoot:
Nee
Soortenbesluit:
Categorie 1 (Beschermd)
Status:
Op de Rode lijst staat deze soort als Ernstig bedreigd. Op de Rode Lijst van 1999 was de Veldparelmoervlinder ernstig bedreigd. In Wallonië is de soort momenteel niet in gevaar, in Nederland is ze ernstig bedreigd, in Groot-Brittannië is ze bedreigd en in de Europese Unie is het een Species of Conservation Concern. De behoudsprioriteit is zeer hoog vanwege de Rode-Lijststatus in Vlaanderen en Europa. De Veldparelmoervlinder is een prioritaire soort voor Antwerpen en Limburg. De Veldparelmoervlinder staat in Categorie 1 van het Soortenbesluit (soorten waarop de beschermingsbepalingen van het Soortenbesluit van toepassing zijn).
Bedreigingen:
Volgens de voorspellingsmodellen zou het klimaat in België ook in 2050 geschikt zijn voor de Veldparelmoervlinder.
Typering:
graslandvlinder
Biotooptype:
Graslanden
In samenwerking met: