Het areaal van donkersporig bosviooltje omvat een groot deel van Europa, met Midden- en West-Europa als kerngebied. In het noorden reikt het areaal tot Zuid-Scandinavië en de Baltische staten, oostelijk tot Wit-Rusland, Moldavië en Oekraïne. In de zuidelijke delen van het areaal is de soort meer gebonden aan zomergroene loofbossen in berggebieden (bv. Noord- Griekenland). Er bestaan onder meer deelarealen in de Kaukasus, Noord-Turkije en het Atlasgebergte. Met uitzondering van de Ardennen, waar de soort zeer zeldzaam is, is donkersporig bosviooltje in Wallonië vrij algemeen.
Op Vlaamse schaal is donkersporig bosviooltje een vrij algemene, maar sterk ongelijk verspreide soort. Ze is het talrijkst in de Leemstreek en de Voerstreek. Elders in Vlaanderen is de verspreiding zeer beperkt en liggen de populaties meestal geïsoleerd. In hoeverre die populaties natuurlijk zijn dan wel door menselijk toedoen zijn totstandgekomen, is onduidelijk. Anders dan bij bleeksporig bosviooltje, is het aantal vindplaatsen van donkersporig bosviooltje tijdens de tweede karteerperiode licht toegenomen. Het lijkt erop dat het huidige sterk gemechaniseerde bosbeheer de verspreiding van de soort in de hand werkt. Mogelijk speelt ook de toegenomen kroonsluiting in onze bossen een rol.
Donkersporig bosviooltje groeit meestal in loofbos, soms in naaldbos. De soort staat bijna altijd op schaduwrijke plekken. Buiten het bos groeit ze soms in houtkanten en hagen. De soort verkiest matig vochtige standplaatsen op leem of zandleem. De bodem varieert qua zuurgraad van matig zuur tot basisch, en is gewoonlijk humeus en aan de voedselrijke kant. Op neutrale tot kalkrijke gronden komt dit viooltje meestal in grotere aantallen voor. Donkersporig bosviooltje heeft maar een zwakke binding met oud bos. Vermoedelijk worden de zaden niet alleen door mieren verspreid.
Ga op zoek naar één of meerdere bomen die voldoen aan jouw criteria.
Wat weet jij over natuur, natuurbeheer en -beleid? Een overzicht van onze populairste testen.