Bouwen aan groenexpertise

Egelboterbloem

Ranunculus flammula

Zoals de meeste boterbloemen heeft de Egelboterbloem 5 gele vetachtig uitziende kroonbladeren en veel meeldraden. Het is vooral aan het langwerpig ovaal weinig tot niet getand blad dat je Egelboterbloem kan herkennen. De meeste andere boterbloemen hebben een samengesteld of diep ingesneden blad.

Verwarring mogelijk met

Er zijn geen andere boterbloemen die veel lijken op Egelboterbloem. De enige andere gele boterbloem met langwerpig ovale bladeren is de Grote boterbloem maar deze soort is veel groter zowel wat bladeren betreft als de bloem. Andere gele boterbloemen hebben diep ingesneden of samengestelde bladeren.

Beheer:

Specifiek het beheer afstellen voor Egelboterbloem is niet nodig. Het maaien en afvoeren van het maaisel in vochtige hooilanden en ruigtes is een goed beheer voor deze soort.

Een toename van Egelboterbloem kan duiden op vernatting van natuurstreefbeelden zoals glanshaverhooiland (6510_hu), kamgraslanden (rbbkam) en dotterbloemrgrasland (rbbhc). Maar het is ook een trajectsoort voor vochtige natuurstreefbeelden zoals  zilverschoongrasland (rbbzil) en moerasspirearuigte (rbbhf). Bij natuurherstel is het verschijnen van Egelboterbloem dus geen negatieve evolutie. Een sterke toename van de soort vraagt wel aandacht van de beheerder omdat het terrein dan mogelijks aan het vernatten is.

Hoogte plant

Minimaal:
10cm
Maximaal
45cm

Licht

Min:
lichte schaduw
Max:
licht

Voedsel

Min:
voedselarm
Max:
matig voedselrijk

Bloeiperiode

Vanaf:
juni
Tot:
oktober

Vocht

Min:
nat
Max:
nat

Bloemkleur

geel

Bestuiving

vliegen, zweefvliegen e.a.
bijen, hommels e.a.
dag- en nachtvlinders
Areaal:

Egelboterbloem is een soort van de gematigde delen van Europa. Haar areaal reikt van West-Europa oostwaarts tot de Oeral. De plant ontbreekt grotendeels in Noord-Europa, in de meest zuidelijke delen van het Middellandse-Zeegebied en in de regio rond de Zwarte Zee. In België ligt het zwaartepunt van de verspreiding in de Ardennen en de Kempen. Elders is egelboterbloem zeldzamer.

Verspreiding in Vlaanderen:

In Vlaanderen is egelboterbloem globaal een algemene soort. Ze is het meest algemeen in regio’s met zure zandgronden, zoals de Kempen en de zandige gebieden ten zuiden van Brugge. De soort is het zeldzaamst in de Polders, waar ze beperkt is tot de meest venige of zandige gebieden. In de Duinen worden op een beperkt aantal plaatsen kleine populaties aangetroffen, groeiend in natte en verzurende omstandigheden (Westhoekreservaat, het Hannecartbos, Zwinbosjes). Op basis van de verspreidingsgegevens zijn er geen noemenswaardige veranderingen in het verspreidingspatroon vast te stellen tussen de eerste en tweede karteerperiode.

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart
Zaadbank:
behoudt kiemkracht op lange termijn (zaden overleven op zijn minst 5 jaar, en vaak langer).
Kiemperiode:
vanaf Direct
Gebruik:
geen nuttig gebruik
Bladseizoen:
zomergroen
Worteldiepte:
20cm
Levensvorm:
helofyt
hemicryptofyt
Mycorrhizen:
26-74% van de waarnemingen infectie met blaasvormige-'arbuscular' mycorrhizen
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Jarigheid:
meerjarig
Vruchttype:
eenzadige dopvrucht of noot
Vruchtkleur:
onopvallend
Verbreidingswijze:
dieren (uit- en inwendig)
mieren
water
wind
Verbreidingsstrategie:
zijdelingse vegetatieve voortplanting
Indigeniteit:
inheems
Herkomst:
oorspronkelijk inheems
Levensstrategie volgens Grime:
CR/CSR
Grime-competitiewaarde:
4.17
Grime-stresswaarde:
1.67
Grime-ruderaliteitswaarde:
4.17
Ellenberg licht:
half-lichtplanten
Ellenberg vocht:
indicator van natte, waterverzadigde standplaatsen, maar ook bestand tegen overstromingen
Ellenberg pH:
zuurindincator
Ellenberg voedselrijkdom:
zeer stikstofarme bodem / stikstofarme bodem
Maaigevoeligheid:
maaigevoelig/matig tolerant
Ecologische amplitude:
brede amplitude
Gebondenheid aan grondwater:
natte freatofyt(obligaat)
Zuurtegraad bodem:
minimum zwak zuur tot maximum basisch

Egelboterbloem is een soort van sterk zure tot neutrale bodems of wateren. Ze staat vooral op voedselarme veen-, zanden zandleembodems. Egelboterbloem gedijt zowel onder begrazingsbeheer als hooibeheer. Bij het wegvallen van het beheer is het vaak een van de laatste relictplanten van natte, zure milieus. Vermoedelijk speelt de grote zaadvoorraad in de bodem een belangrijke rol in het lang standhouden in een ongunstiger wordend milieu.

Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Sieber codes:
O1
OP3
# planten per m²:
5
Aanplanten:
In groepen van 3 tot 10
Rode lijst:
niet bedreigd
Zeldzaamheid KFK-klasse:
1129-1856 kwartierhokken
Invasieve exoot:
Nee
In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Arnout Zwaenepoel
Referenties
  • Van Landuyt W., Hoste I., Vanhecke L., Van den Bremt P. Vercruysse W. & De Beer D. (red.) 2006. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Nationale Plantentuin en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek i.s.m. Flo.Wer vzw.

Cursussen bij Inverde

Boeken