Bouwen aan groenexpertise

Natura 2000: Galigaanvegetaties (7210)

Dit habitattype omvat door Galigaan gedomineerde ruigtevegetaties van natte kalkmoerassen of oevers op kalkhoudende bodem. De tweede kensoort uit hetzelfde milieu, Veenzegge, komt niet voor in Vlaanderen. Galigaanvegetaties kunnen quasi ondoordringbare, uitgestrekte begroeiingen vormen die zeer lang standhouden. Het moeizaam verterende strooisel en de dichte schaduw van de hoge Galigaanplanten bemoeilijken de kieming van andere planten, waardoor vegetaties met dominantie van Galigaan botanisch meestal zeer soortenarm zijn.

Natuurbeheer:

Galigaanvegetaties vragen in principe geen beheer. Een niet-jaarlijks maaibeheer kan aangewezen zijn met het oog op het behoud van een meer soortenrijke vegetatie. Het uitwendige beheer streeft naar het behoud van een gunstige waterhuishouding en het tegengaan van eutrofiëring.

Bedreigingen:

Langdurige verlaging van de watertafel leidt tot spontane successie naar moerasstruweel en broekbos. Verminderde toevoer van kalkrijk of minstens gebufferd grondwater en eutrofiëring van oppervlakte- en grondwater leiden tot geleidelijke degradatie van het habitattype. Ook is dit veentype gevoelig aan vernatting. Aanrijking van voedingsstoffen kan leiden, naast het verdwijnen van kenmerkende soorten, tot een snellere evolutie naar bos en/of tot vestiging van grote zeggen-vegetaties

heeft als indicator van een goede toestand

Galigaan

Herstel- en ontwikkelingsbeheer:

Verdroogde en/of verboste Galigaanvegetaties kunnen worden hersteld door herstel van de hydrologie in combinatie met een kapbeheer. Uit plagexperimenten in het Buitengoor kan worden afgeleid dat Galigaan vermoedelijk een (beperkte?) zaadvoorraad in de bodem heeft, zodat ook plaggen als herstelmaatregel kan worden vernoemd.

Officiële titel:
Kalkhoudende moerassen met Cladium mariscus en soorten van het Caricion davallianae
Code:
7210
Uitgebreid:

Dit habitattype omvat door Galigaan gedomineerde ruigtevegetaties van natte kalkmoerassen of oevers op kalkhoudende bodem. De tweede kensoort uit hetzelfde milieu, Veenzegge, komt niet voor in Vlaanderen.

Galigaanvegetaties kunnen quasi ondoordringbare, uitgestrekte begroeiingen vormen die zeer lang standhouden. Het moeizaam verterende strooisel en de dichte schaduw van de hoge Galigaanplanten bemoeilijken de kieming van andere planten, waardoor vegetaties met dominantie van Galigaan botanisch meestal zeer soortenarm zijn.

Bij verdroging vindt opslag van houtgewas plaats, wat de successie naar moerasstruweel en broekbos (habitattype 91E0) inluidt. Naast broekbos staan Galigaanvegetaties vaak in contact met rietvegetaties, alkalisch laagveen (habitattype 7230), kalkrijk blauwgrasland (habitattype 6410) en natte duinpannen (habitattype 2190). Lokale basenrijke kwel in heideterreinen kan plaatselijk voor ogenschijnlijk tegenstrijdige combinaties met zure, natte heide (habitattype 4010) zorgen. Vijvers met een oeverbegroeiing van Galigaan en sloten en slenken in Galigaanmoeras zijn doorgaans rijk aan kranswiersoorten (habitattype 3140).

In verdrogend alkalisch laagveen, duinpannen of kalkrijk blauwgrasland kunnen kwijnende, smalbladige, nietbloeiende scheuten van Galigaan nog jarenlang als herinnering aan een natter verleden blijven voortbestaan. Vegetaties waar slechts enkele planten Galigaan (kwijnend of vitaal) aanwezig zijn, worden niet tot dit habitattype gerekend.

Strooiselrijke Galigaanruigten hebben een rijke ongewervelde fauna. In kalkmoerassen zorgen Galigaanvegetaties voor variatie in de vegetatiestructuur en dragen op die manier bij aan een potentieel hogere faunistische waarde van het gebied.

Verspreiding:

Galigaanvegetaties zijn beperkt tot een tiental hectare in Vlaanderen en als dusdanig “marginaal aanwezig”. Het voorkomen van Galigaan is sterk positief gecorreleerd met de Kempen: het Buitengoor te Mol, het Hageven in Neerpelt en het Goor in Westmeerbeek. Buiten de Kempen is Galigaan ook in geringe aantallen gevonden in o.a. de Langdonken (Herselt), het Torfbroek (Berg) en de Westhoek (De Panne).

Verspreiding van het habitattype (HT) Galigaanvegetaties (7210) in Vlaanderen, EU-rapportage 2013. (inbo)
Grondwaterafhankelijk:
Ja
Prioritair habitattype:
Nee
In samenwerking met:
Referenties
  • Decleer, K. (red.) 2007. Europees beschermde natuur in Vlaanderen en het Belgisch deel van de Noordzee. Habitattypen / Dier- en plantensoorten. INBO.
  • T'jollyn Filiper et al.(2009). Ontwikkeling van criteria voor de beoordeling van de lokale staat van instandhouding van de Natura 2000 habitats. INBO.
  • Geert De Knijf, Desiré Paelinckx, 2013. Typische faunasoorten van de verschillende Natura 2000 habitattypes, in functie van de beoordeling van de staat van instandhouding op niveau Vlaanderen. INBO.
  • Oosterlynck P., Van Landuyt W. & Paelinckx D. (2013). Selectie habitattypische flora ten behoeve van de artikel 17 rapportage omtrent de staat van instandhouding van de Natura 2000 habitattypen. INBO.