Veldkrekel
Gryllus campestris
Beheer:
De Veldkrekel is gebaat bij het behoud van open, schrale en grazige vegetaties met open plekken. Periodieke verstoring van de bodem lijkt gunstig voor de soort. Dit kan bereikt worden door plaggen, maar ook na boskap kan tijdelijk geschikt biotoop voor de veldkrekel ontstaan. Extensieve begrazing kan ook zorgen voor een goede vegetatiestructuur. Voor de veldkrekel is het dus van belang gefaseerd maaibeheer en kleinschalig plaggen te combineren om zo een open bodem te behouden. Maar omwille van de geringe mobiliteit van de veldkrekel, is het verbinden van de bestaande leefgebieden wellicht de belangrijkste maatregel.
Beheer
Het beheer van schrale graslanden bestaat uit gefaseerd maaien (eind augustus - begin september), maar ook kleinschalig plaggen (om nieuwe kiemplekken of open bodem te creëren) en extensieve begrazing. Bij een gefaseerd maaibeheer wordt niet elk jaar het volledige grasland, maar bijvoorbeeld slechts vier vijfde of twee derde van de oppervlakte gemaaid. Een optie is om ook jaarlijks de randen van het perceel niet te maaien. Daardoor ontstaat een gevarieerde vegetatiestructuur
Extensieve begrazing is slechts zinvol in voldoende grote gebieden (met meer dan 5 hectare schraal grasland). Het behoud van een open bodem door kleinschalig te plaggen of als gevolg van begrazing is van belang voor de opwarming van vlinders en rupsen (onder andere voor het bruin dikkopje en de veldparelmoervlinder). Als herstelbeheer moet struik- en boomopslag vaak worden gekapt, maar aangezien dergelijke opvallende structuren vaak als territorium gebruikt worden, mogen zeker niet alle struiken en bomen verwijderd worden. Verder zijn kleinschalig plaggen (in de buurt van waardplanten) en stootbegrazing (veel dieren op korte tijd een vegetatie laten kortgrazen) in verruigde situaties mogelijk goede herstelmaatrgelen.
Monitoring:
De veldkrekel is te inventariseren van eind april tot eind juni, met als hoofdtijd begin mei tot midden juni. Daarmee wordt ze nog eens over het hoofd gezien tijdens sprinkhaaninventarisaties tijdens de zomer. De beste tijd van de dag is vanaf 11.00 in de ochtend tot 19.00 in de avond. Het rustig lopen door het terrein en het noteren van de zingende mannetjes is een geschikte methode om een idee te krijgen over de omvang en geografische verspreiding van een populatie. De zang bestaat uit melodieuze fluittoontjes die ver dragen.
Beschrijving
De Veldkrekel komt voor in een gevarieerde vegetatiestructuur van 20-40% open zand, 30-40% schaarse vegetatie en 20-30% vegetatie van gras- of kruidenpollen (verspreid of een aaneengesloten lage vegetatie). Het zand is vooral belangrijk voor de thermoregulatie van de nymfen en aan de basis van de pollen (Agrostis, Festuca, Deschampsia ) worden de holletjes gemaakt. Naast het warme microklimaat en de relatief losse bodem (zand om holletjes te graven) speelt wellicht ook het dieet een rol in de habitateuze. De veldkrekel is immers gedeeltelijk omnivoor. Voor de ontwikkeling hebben nimfen dierlijk voedsel nodig terwijl het volwassen dier aan een vegetarisch dieet voldoende heeft. Bij een puur vegetarisch dieet sterven de nymfen voortijdig. Mogelijk is de verhoogde mineralenrijkdom (= beter voedselkwaliteit) in kapvlakten en droge graslanden een noodzakelijke bijdrage aan de hogere aantallen van de veldkrekel ten opzichte van heideterreinen. Een verhoogde mineralenrijkdom in de bodem zet zich door in de voedselketen. Hoe rijker de bodem, hoe meer (dierlijke) biomassa aanwezig is.
Maximumleeftijd:
1 jaar
Areaal:
In Vlaanderen is de veldkrekel vooral te vinden in de Kempen. In de rest van het land is de soort zeldzamer en vaak betreft het dan relictpopulaties. De Veldkrekel heeft een groot verspreidingsgebied, dat vrijwel geheel Europa omvat (exclusief Scandinavië), evenals Noord-Afrika en naar het oosten toe doorloopt tot aan de Kaukasus. Nederland ligt aan de noordrand van het areaal. In Duitsland komt met name nog veel in het zuiden en oosten, maar in het noorden is de veldkrekel sterk achteruit gegaan.
Ecologie
Levenscyclus en fenologie:
De eieren worden in het voorjaar in groepjes in de grond afgezet en komen na enkele weken uit. De jongste nymfen leven vrij tussen de vegetatie, later graven ze hun eigen holletje. Ze overwinteren als ze bijna volwassen zijn. In het daaropvolgende voorjaar vervellen ze nog twee maal en eind april worden de eerste dieren volwassen. In de zomer sterven de volwassen dieren. Van de Veldkrekel is bekend dat de populatieomvang sterk kan fluctueren. De soort kan enkele jaren massaal aanwezig zijn, maar daarna, zonder aanwijsbare reden, in elkaar storten. Dit maakt de soort extra kwetsbaar in kleine geïsoleerde terreinen.
Status en bescherming
Rode lijst:
Zeldzaam
Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Vogelrichtlijn:
Nee
Jachtwild:
Nee
Invasieve exoot:
Nee
Soortenbesluit:
Bedreigingen:
De grootste bedreiging wordt gevormd door het met opslag dichtgroeien van open terreinen. Daarnaast spelen vergrassing en mogelijk vermossing een rol.
Relaties
- is constante soort en indicator goede biotiek voor:
- is een habitattypische soort voor:
- is karakteristieke soort voor:
- is een prooi van:
Gevoelig voor:
Verruiging
Biotooptype:
Droge heide
Duinen
Graslanden
Gebruikte begrippen en soorten
-
Bomenwijzer
Ga op zoek naar één of meerdere bomen die voldoen aan jouw criteria.
-
-
Test jezelf
Wat weet jij over natuur, natuurbeheer en -beleid? Een overzicht van onze populairste testen.
