Bosrevue 4 2011

* Vleermuizen in je bos, een blijk van goed bosbeheer * Bosgeschiedenis van het Congobekken: natuurlijk erfgoed naar waarde schatten * Ongenode gasten in het landschap (invasieve exoten in bossen) * Cryptogamen in archieven * De dubbele bijl

Detectie van grote modderkruipers met behulp van Environmental DNA

In 2008 werd een nieuwe onderzoeksmethode voorgesteld: Environmental DNA. Er worden water- en bodemstalen genomen en aangezien organismen voortdurend DNA verliezen (schubben, slijm) kan men dit DNA traceren en vaststellen welke soorten er voorkomen.

Greater impacts of wind farms on bird populations during construction than subsequent operation.

In dit artikel wordt bekeken wat de impact is van windmolenparken op vogels, zowel tijdens de bouw als achteraf. Bij de onderzochte vogelsoorten (vb wulp, watersnip, veldleeuwerik en roodborsttapuit) werd geen blijvende populatiedaling door sterfte wegens botsingen met wieken vastgesteld.

Stichterseffect

Stichterseffect is de toevallige afwijking van de allelfrequenties in een stichtende (want nieuwe) populatie ten opzichte van de bronpopulatie. Het effect is sterker naarmate deze nieuwe populatie kleiner is.

Recessief

Een recessief allel is een genvariant die een slecht of niet functionerend genproduct aflevert. De oogkleur blauw wordt veroorzaakt doordat er geen zwart pigment afgezet kan worden in de iris. Een recessief allel komt enkel tot uiting in het fenotype wanneer beide kopieën disfunctioneel zijn. Bij albinisme geldt hetzelfde principe, maar kan er nergens zwart pigment aangemaakt worden.

Ploidie

Ploidie geeft aan hoeveel kopieën van elk chromosoom aanwezig zijn in een cel of organisme. Haploide cellen (Grieks: aplos: enkelvoudig) bevatten één kopie, diploide twee (diplos: dubbel), triploide drie, etc. Men spreekt van polyploidie indien er meer dan twee kopieën zijn van elk chromosoom. Polyploidie komt vaak voor bij planten, in mindere mate bij dieren.

Natuurlijke selectie

Natuurlijke selectie is een evolutionair proces waarbij overefbare kenmerken die overleving en voortplanting (fitness) bevorderen doorgegeven worden aan volgende generaties, en waardoor ze meer voorkomen in de populatie. Kenmerken die fitnessverlagend zijn nemen door natuurlijke selectie af.

Inteeltdepressie

Inteeltdepressie is de afname in overleving en voortplantingssucces (fitness) als gevolg van inteelt en verhoogde homozygositeit.

Ideale populatie

Populatie met een sekseratio (verhouding mannetjes-vrouwtjes) van 1/1 waarin elk individu een even grote kans heeft om met eender welk ander individu van het andere geslacht te paren, en waarin de kans op succesvolle reproductie voor elk individu gelijk is. Uiteraard is dit een theoretisch concept en komt dit in het wild niet voor.

Homozygoot

Elk diploïd organisme heeft van elk gen twee varianten, allelen genaamd, namelijk één van elke ouder. Een gen staat in voor een bepaald kenmerk, bijvoorbeeld oogkleur. Een allel is een mogelijke uitingsvorm van zo'n kenmerk, bijvoorbeeld blauw, groen of bruin. Zijn de allelen gelijk, dan zegt men dat het organisme homozygoot is voor dat kenmerk. Zijn ze verschillend dan is het organisme heterozygoot. Een homozygoot organisme heeft bijvoorbeeld zowel van de vader als van de moeder blauwe ogen overgeërfd.