Bouwen aan groenexpertise

BWK: Eutroof water (ae, aer, aev)

BWK-codes: ae aer aev

Eutrofe wateren komen voor waar een hogere ionen- en nutriëntenrijkdom van nature aanwezig is, zoals in sommige rivier- of beekvalleien en polders, of waar door menselijke activiteiten eutrofiëring is opgetreden. Afhankelijk van de herkomst van het water (afstromend regenwater, grondwater, inlaatwater) kan de chemische samenstelling variëren. Over het algemeen zijn de plassen gekenmerkt door een hoge basenrijkdom. In zeer eutroof water verdwijnen wortelende planten en kunnen algen of kroos dominant aanwezig zijn. Vermits de ogenschijnlijke voedselrijkdom van een waterpartij aan de basis van de kartering ligt (zie verder onder indicatieve soorten), kan het uiterlijk aspect (grootte, diepte, gebruik) nogal variëren.

Uitgebreid:

Ae: voedselrijke, zoete wateren waar eventueel waterplanten- en/of oevervegetaties aanwezig zijn, worden met ae aangeduid. Het betreft onder meer turfputten, visvijvers, grotere weideplassen, brede sloten rond kastelen of oude hoeves, parkvijvers, enz. Aev: de karteringseenheid aev is voorbehouden voor de van oorsprong ‘natuurlijke’ eutrofe plassen zoals oude riviermeanders, wielen en (restanten van) zoetwaterkreken. Wielen zijn plassen ontstaan na doorbraak van rivierdijken. Kn: veedrinkpoelen behoren tot de kleine landschapselementen en zijn gekarteerd als kn. Ap: voor grote, diepe tot zeer diepe kunstmatige plassen is de karteringseenheid ap gehanteerd. Aer: de eenheid aer staat voor recent gegraven of vergraven eutrofe wateren. Hiertoe behoren ook de vijvers met een uitgesproken onnatuurlijk aspect zoals rechthoekige vijvertjes bij vakantiehuizen; deze kunnen echter ook als ae of ae° gekarteerd zijn. Op niveau Vlaanderen is het onderscheid tussen ae, ae° en aer niet steeds op dezelfde wijze gemaakt. Binnen een afzonderlijk kaartblok is er wel een consequent onderscheid tussen ae, ae° en aer. De als ae of aer gekarteerde plassen in de duinen kunnen zowel gegraven wateren als op natuurlijke wijze ontstane (door uitstuiving tot op het grondwater) plassen zijn. De gegraven duinplassen verschillen weinig van de plassen in het binnenland, maar door de ligging op kalkrijke, voedsearme, zandige bodems en een betere waterkwaliteit worden vaker kranswieren aangetroffen. Soortenrijkere plassen met een goed ontwikkelde waterplanten- en oevervegetatie (ae*, aer*, aev*) rijk aan indicatieve soorten zijn zeldzaam in Vlaanderen. De meerderheid van de voedselrijke plassen (ae, ae°, aer) zijn geëutrofieerd, arm aan waterplanten en hebben steile, soms verstevigde oevers. Het betreft vooral vis-, sier- en recreatievijvers. Aeuv, Uvae: wanneer ook recreatieve infrastructuur aanwezig is, wordt dit weergegeven door toevoeging van uv. Als deze recreatieve infrastructuur overheerst, staat uv vooraan in het complex.

Variatie:

De grens tussen eutrofe wateren (ae) en poelen (kn) is gebaseerd op de omvang. Maar omdat deze grens nooit scherp gesteld is, mag dit onderscheid niet als absoluut gezien worden. Poelen liggen wel bijna altijd in graslanden, maar ook grotere plassen kunnen hierin voorkomen. Opvangbekkens voor regenwater of uitgegraven plassen bij serres (kq) zijn soms aangeduid met aer°, maar meestal worden ze niet afzonderlijk vermeld. Sloten met rijke waterplantenbegroeiing kunnen als lijnvormig element k(ae) gekarteerd zijn, maar dit is niet op stelselmatige wijze gebeurd.

Verspreiding:

Eutrofe wateren komen in heel Vlaanderen en het Brussels Gewest voor. Van alle watertypes komen ze veruit het meest voor. Rivier- en beekvalleien bevatten opvallend meer voedselrijke plassen.

Verspreidingskaart Eutroof water
Waardering:
Biologisch zeer waardevol, met uitzondering van ae°, k(ae°), aer en aer° die biologisch waardevol zijn.
Oppervlakte (in ha):
5.700 à 9.000 ha
Zeldzaamheid:
vrij zeldzaam tot vrij algemeen. Soortenrijke wateren (ae*) zijn echter veel zeldzamer.
Habitatrichtlijn:
mogelijk Bijlage I-habitattype (zie Natura 2000 typologie)
Natuurdecreet:
verbod vegetatiewijziging
Mestdecreet:
niet onderhevig aan het mestdecreet
Bosdecreet:
niet onderhevig aan het bosdecreet
In samenwerking met:
Referenties
  • Vriens L., Bosch H., De Knijf G., De Saeger S., Guelinckx R., Oosterlynck P., Van Hove M. & Paelinckx D. (2011). De Biologische Waarderingskaart. Biotopen en hun verspreiding in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Inbo.