Bouwen aan groenexpertise

Natuurtype: Essen-Eikenbos

Essen-eikenbossen zijn gemengde loofbossen waarbij Zomereik en Gewone es, of soms ook Beuk of Gewone esdoorn aspectbepalend kunnen zijn. Soms zijn cultuurpopulieren ingeplant. De kruidlaag heeft een opvallend voorjaarsaspect. Typische soorten zijn onder meer Bosanemoon, Gele dovenetel, Gewone salomonszegel, Wilde hyacint, Drienerfmuur, Boszegge, Bleek- en Donkersporig bosviooltje en Grote muur. Drie kwart van de opnamen ligt in oud bos.

De Essen-eikenbossen kunnen op twee manieren zijn ontstaan. Waar de standplaats te nat is voor Beuk, krijgt men van nature een bos dat wordt gedomineerd door lichtboomsoorten als Zomereik en Gewone es. Het kan echter ook ontstaan zijn op drogere standplaatsen waar de mens eeuwenlang de Beuk heeft weggehouden door middel van hakhout- of middelhoutbeheer (Sissingh, 1976). Deze twee ontstaansvormen zijn niet op het zicht te onderscheiden.

De Essen-Eikenbossen stemmen min of meer overeen met het Eiken-Haagbeukenverbond (Carpinion). Door de zeer moeizame vestiging ontbreekt Haagbeuk echter vaak in deze bossen (Rackham, 1980), vandaar dat Haagbeuk niet in de naamgeving werd behouden. In het Essen-Eikenbos worden vier bostypes onderscheiden. Het type met Daslook (bostype G1) komt voor op vochtige basenrijke standplaatsen en wordt in het voorjaar vaak volledig gedomineerd door Daslook. Ook Bosbingelkruid en Kleine maagdenpalm kunnen er aspectbepalend zijn. Het type met Wilde hyacint (bostype G2) is het welbekende bos met blauwe tapijten van Wilde hyacint uit de leemstreek ten westen van Brussel. Het type met Gewone salomonszegel en Wilde kamperfoelie (bostype G3) is de soortenarmste vorm van het Essen-Eikenbos en het type met Bosgierstgras en Witte klaverzuring (bostype G4) vormt de overgang naar de zuurdere Eiken-Beukenbossen (bostypegroep H).

Verspreiding:

De Essen-Eikenbossen komen in Vlaanderen vooral voor op de voedselrijkere leem- en zandleembodems. Met 32 opnamen in het vegetatiemeetnet van de bosinventarisatie (Bos & Groen, 2001) hebben ze een aandeel van 2,7 % van het actuele Vlaamse bosareaal. Dit stemt overeen met zowat 4000 ha.

Grondwaterafhankelijk:
Niet van toepassing