Bouwen aan groenexpertise

Natuurtype: Essen-Eikenbos met Bosgierstgras en Witte klaverzuring

Het Essen-Eikenbos met Bosgierstgras en Witte klaverzuring vormt de overgang tussen de Essen-Eikenbossen en de Eiken-Beukenbossen. Zomereik, Beuk en Gewone es zijn de belangrijkste boomsoorten, Hazelaar en Gewone esdoorn de belangrijkste struiksoorten. In de kruidlaag vindt men zowel soorten uit het Carpinion (Gele dovenetel, Gewone salomonszegel, Grote muur, Gevlekte aronskelk) als uit het Fagion (Witte klaverzuring, Ruige veldbies, Gladde witbol).
Verspreiding:

In de leemstreek vindt men het Essen-Eikenbos met Bosgierstgras en Witte klaverzuring op de iets zuurdere gronden, bijvoorbeeld in Meerdaalwoud, Zonïenwoud en Brakelbos. In de zand- en zandleemstreek vindt men het op de overgangszones tussen beekalluvia en meer zandige bodems, bijvoorbeeld in het Muizenbos (Ranst), Zoerselbos, Buggenhoutbos of Grotenhout (Lille). Met 13 opnamen in het vegetatiemeetnet van de bosinventarisatie (Bos & Groen, 2001) heeft dit type een aandeel van 1,1 % van het actuele Vlaamse bosareaal of een oppervlakte van ca. 1600 ha.

Bodem:

Dit type vindt men vooral op droge tot matig natte leembodems met een al dan niet sterk gevlekte of verbrokkelde textuur B horizont of zonder profielontwikkeling.

Ellenbergwaarden:

Dit bostype wordt gekenmerkt door halfschaduwplanten van eerder frisse, matig stikstofrijke en matig zure bodems.

Natuurbeheer (onderhoudsbeheer) uitgebreid:

Regulier bosbeheer in dit type zal streven naar structuurrijke gemengde hooghoutbestanden van Eik en begeleiders (Gewone es, Haagbeuk, Gewone esdoorn, Zoete kers). Ook Beuk kan in dit type een prominente rol spelen. Hierbij wordt hoge kwaliteit zaaghout nagestreefd, overeenkomstig de criteria voor duurzaam bosbeheer. De leembodems zijn gevoelig voor compactatie, zeker bij het uitslepen van zware bomen. De resiliëntie (spontaan herstel) is bij dit type bovendien beperkt door de hogere zuurtegraad. Zeer strikte exploitatievoorwaarden (machines, tijdstip, vaste uitsleeppistes) zijn dan ook essentieel (Goris et al., 2005). Gezien de bodemverzurende eigenschappen van Beuk en Eik is een voldoende bijmenging van soorten met mild strooisel zowel in boom- als onderetage eveneens een belangrijk aandachtspunt (Hommel et al., 2007). Homogene bestanden van beide soorten zijn te vermijden. Om diezelfde reden worden Amerikaanse eik en Tamme kastanje best verwijderd of in aandeel teruggedrongen. Bosbestanden binnen dit type zijn bijna altijd oud bos en zijn bovendien vaak uitzonderlijk structuurrijk met een hoog aandeel oude bomen. Een belangrijk aandeel van de best ontwikkelde voorbeelden van dit type krijgen daarom best een reservaatsstatuut. Niets doen en herstel van middelhoutbeheer (indien een goede uitgangssituatie aanwezig is) zijn dan de beheeropties. Bij een niets doen beheer zal het bos meer en meer evolueren naar een Eiken-Beukenbos met Bosgierstgras en Witte klaverzuring (bostype H2).

Grondwaterafhankelijk:
Niet van toepassing
Ontwikkelingsduur:

Het Essen-Eikenbos met Bosgierstgras en Witte klaverzuring is een bostype dat men vooral in oude bossen terug vindt.

Natuurwaarde:

Het Essen-Eikenbos met Bosgierstgras en Witte klaverzuring situeert zich tussen het Stellario-Carpinetum en het Milio-Fagetum. Deze twee associaties zijn beide opgenomen in het Natura 2000-netwerk, in respectievelijk habitattype 9160 en 9120 (Decleer, 2007). Gezien het zeer hoge aandeel aan oud bos heeft dit type eveneens een hoge ecologische waarde.

Recreatieve waarde:

Oude structuurrijke bosbestanden met monumentale bomen maken een belangrijk aandeel uit van dit bostype. Deze hebben ook een zeer hoge recreatieve waarde. Extensieve recreatie is mogelijk mits de nodige sturing en zonering.