Ruw walstro

Ruw walstro is een lage, soms middelhoge, heldergroene, overblijvende zomerbloeier. De stengels zijn op de ribben voorzien van omlaag gerichte' stekelhaartjes, evenals de onderkant van de bladeren. Daardoor klit de plant aan vacht of kleding, hoewel niet zo sterk als Kleefkruid. Gewoonlijk tellen de bladkransen zes of zeven bladeren. Van Moeraswalstro, dat deels op dezelfde standplaatsen voorkomt, verschilt Ruw walstro onder meer door de spitse bladeren en de met wratjes bezette dopvruchten. De bloeiwijzen zijn gewoonlijk compacter dan bij Moeraswalstro. Ruw walstro komt voor in het grootste deel van Europa, met uitzondering van de zuidelijkste delen. In Nederland is het tamelijk zeldzaam geworden, al wordt het in sommige beekdal- en duingebieden nog vrij veel aangetroffen. In hooggelegen zand- en hoogveenstreken en in zeekleigebieden ontbreekt het grotendeels. In het Deltagebied is Ruw walstro vrijwel tot de duinen beperkt. Terwijl het op Texel veel voorkomt, is het op de andere Waddeneilanden schaars en op Schiermonnikoog merkwaardigerwijs afwezig.

Ruw walstro is een plant van fosfaatarme, humeuze, niet sterk zure en dikwijls kalkhoudende zand-, leem- en veenbodems, die 's winters vaak drassig zijn en 's zomers min of meer vochtig, maar niet doornat blijven. Niet alleen voor ontwatering, maar ook voor bemesting is het erg gevoelig. Vroeger stond Ruw walstro vooral in natte, onbemeste hooilanden, zowel in blauwgraslanden als in beekdalgrasland. Buiten enige natuurreservaten is daar niets van overgebleven. In Oost-Nederland staat de plant nu voornamelijk in gemaaide, min of meer schrale, vochtige sloot- en kanaalbermen, vooral langs weteringen en spoorsloten. Op greppelkanten en in leemgroeven kan het op tamelijk 'verse' grond groeien, soms samen met Echt duizendguldenkruid (Centaurium erythraea). In natte duinvalleien vestigt Ruw walstro zich in vegetaties met Knopbies (Schoenus nigricans), Parnassia (Parnassia pallustris), Watermunt (Mentha aquatica), Zeegroene zegge (Carex flacca) en dergelijke, als zich een humeuze bovenlaag zonder vrij schelpgruis heeft gevormd. Op Texel en bij Callantsoog komt het ook samen met Gewone dophei (Erica tetralix) voor, maar bij voortgaande verzuring van duinvalleien ruimt Ruw walstro het veld. Op vroongronden, bijvoorbeeld op Goeree, staat het in natte valleitjes op plekken met een geringe beweidingsdruk. Hoewel het meestal op zonnige plaatsen groeit, handhaaft het zich soms in lichte schaduw, bijvoorbeeld aan de rand van vochtig duinstruweel. In verspreidingspatroon komt Ruw walstro sterk overeen met Gevleugeld hertshooi (Hypericum tetrapterum), waardoor het ook vrij vaak wordt vergezeld. Andere planten waarmee het samen voorkomt, zijn Moerasrolklaver (Lotus uliginosus), Gewone waternavel (HydrocotyIe vulgaris), Kleine valeriaan (Valeriana dioica), Gewoon puntmos (Calliergonella cuspidata); in blauwgraslanden en duinvalleien ook Kruipwilg (Salix repens), Blauwe zegge (Carex panicea) en Vlozegge (C. pulicaris), op wat rijkere bodem Brede orchis (Dactylorhiza maialis), Grote ratelaar (Rhinanthus angustifolius), Kruipend zenegroen (Ajuga reptans) en Bevertjes (Briza media); in beekmoerassen soms Paardenhaarzegge (Carex appropinquata).

© E.J. Weeda, Nederlandse Oecologische flora, IVN, 1988 (deel 3)