Bouwen aan groenexpertise

BWK: Elzenbroek (vm)

BWK-codes: vm

Elzenbroekbossen zijn gebonden aan moerasgebieden met (matig) voedselrijk water. Deze bossen worden gekenmerkt door een permanent hoge grondwaterstand (aan of kort bij het maaiveld) en beperkte grondwaterstandschommelingen. Vooral soorten die gebonden zijn aan deze permanent hoge grondwaterstanden zijn indicatief voor dit bostype.

Uitgebreid:

Plaatselijk kunnen delen van het elzenbroek ook tijdens het groeiseizoen onder water staan, zodat een kruidlaag ontbreekt. Dit type bossen komt voornamelijk voor op venige bodems zowel in beekvalleien als in laagveengebieden. De boomlaag wordt gedomineerd door zwarte els, plaatselijk soms vergezeld door zachte berk. De boomlaag is in zeer natte omstandigheden meestal erg ijl. In de struiklaag komen vaak geoorde en grauwe wilg voor.

Variatie:

Het onderscheid met het nitrofiel alluviaal elzenbos (vn) is niet altijd evident. Het is vooral de jaarrond vrijwel hoge waterstand en het voorkomen van verschillende indicatieve soorten die tot het gebruik van de eenheid vm leiden. Op verschillende plaatsen komt het elzenbroek (vm) voor in overgang naar nitrofiel alluviaal elzenbos (vn). Natte elzenbossen met maar weinig of geen indicatieve soorten zijn soms als vm° of als vn getypeerd. Voor jonge broekbossen in de Kempen is zowel vm° als vn gebruikt. Deze jonge broekbossen ontstonden door successie en relatief recente verbossing van zeggenmoerassen en zeer natte valleigraslanden. De eenheid vm* is gebruikt voor zeer mooi ontwikkelde situaties, ofwel gekenmerkt door een hoge bedekking van indicatieve soorten ofwel door de aanwezigheid van verschillende indicatieve soorten en een structuurrijke boom- en struiklaag en de aanwezigheid van veel dik dood hout, zowel staand als liggend.

Verspreiding:

Het zwaartepunt van de verspreiding van het elzenbroek bevindt zich duidelijk in de Kempen. Daarnaast komt het ook vrij talrijk voor in de Dijle- en Demervallei. In mindere mate treffen we het ook aan langsheen de Beneden-Schelde, in de vallei van de Dender, in de vallei van de Zeverenbeek bij Deinze, bij de Oude Stadwallen te Damme, in het Leen te Eeklo en in het Krekengebied in het Waasland.

Verspreidingskaart Elzenbroek
Waardering:
Vm is biologisch zeer waardevol
Oppervlakte (in ha):
1.900 à 3.000 ha
Zeldzaamheid:
vrij zeldzaam
Habitatrichtlijn:
prioritair Bijlage I-habitattype (zie Natura 2000 typologie)
Natuurdecreet:
verbod vegetatiewijziging
Mestdecreet:
algemeen mestverbod op gronden andere dan cultuurgronden
Bosdecreet:
onderhevig aan het bosdecreet
In samenwerking met:
Referenties
  • Vriens L., Bosch H., De Knijf G., De Saeger S., Guelinckx R., Oosterlynck P., Van Hove M. & Paelinckx D. (2011). De Biologische Waarderingskaart. Biotopen en hun verspreiding in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Inbo.