Bouwen aan groenexpertise

Japanse duizendknoop

Fallopia japonica

Japanse duizendknoop is een invasieve exoot. De gesteelde, breed eirond‐driehoekige bladen zijn iets leerachtig. De onderste bladen zijn meestal niet langer dan 15 (‐18) cm. Ze zijn aan de voet recht afgeknot of breed wigvormig. Ze hebben vier tot zes paar zijnerven. Van onderen zijn ze op de nerven kaal. Bloemen verschijnen in augustus en september. De witte bloemen groeien in pluimen. De bloeiwijze-as is begroeid met korte één- of tweecellige haren. De vrucht is een eenzadige, gevleugelde dopvrucht of nootje. De glanzende zaden zijn zwart. Deze overzichtelijke herkenningsfiche geeft onder andere ook verschillen met er op gelijkende soorten weer.

Beheer:

Duizendknoop-soorten behoren tot de moeilijkst te bestrijden invasieve uitheemse planten in België. Plant deze soort dus ook niet aan en gooi zeker geen delen van de plant in de natuur. Klik hier voor meer informatie over de problematiek en mogelijke oplossingen.

Gerelateerd onderwerp

Proefproject verwijderen Japanse duizendknoopwortels naar aanleiding van grondverzet bij werken aan waterloopoever

Uitgebreid:

De bestrijding van de drie soorten duizendknoop (Japanse duizendknoop, Boheemse duizendknoop, Sachalinse duizendknoop) verloopt gelijkaardig en wordt daarom samen besproken. Surf naar deze pagina voor een beheeraanpak van invasieve duizendknoop.

Hoogte plant

Maximaal
300cm

Licht

Min:
lichte schaduw
Max:
licht

Voedsel

Min:
matig voedselrijk
Max:
zeer voedselrijk

Bloeiperiode

Vanaf:
augustus
Tot:
september

Vocht

Min:
frisse bodem
Max:
vochtig

Bloemkleur

wit

Bestuiving

insektenbestuiving
Areaal:

Van oorsprong komt de soort enkel voor in Japan. Al in de negentiende eeuw werd ze in onze streken ingevoerd, in eerste instantie als veevoeder, maar ook als curiosum in (kasteel)tuinen.

Verspreiding in Vlaanderen:

Japanse duizendknoop is ondertussen een algemeen verspreide soort in Vlaanderen. Enkel in de Polders en in delen van de Kempen ontbreekt ze nog. ln Wallonië komt Japanse duizendknoop ondertussen verspreid voor en vertoont er gelijkaardig gedrag als in Vlaanderen. ln Vlaanderen komen verder nog twee taxa voor, waaraan tot op heden onvoldoende aandacht is besteed. Een kleinbladige vorm van Japanse duizendknoop (var. compacta) wordt zeer zelden aangetroffen, meestal als relict van een oude aanplanting. Daarnaast dient vooral ook Fallopia x bohemica te worden aangestipt, de hybride van Japanse en Sachalinse duizendknoop, een plant met intermediaire kenmerken. Waarschijnlijk betreft het een taxon dat eveneens gekweekt wordt en dat net als de beide ouders uit tuinafval opslaat. Volgens sommige auteurs is de hybride nog agressiever dan de ouders. Ze is al op meerdere plaatsen in Vlaanderen gevonden (Gent, Brugge enz.) en wordt beslist vaak over het hoofd gezien.

Actuele verspreiding: https://waarnemingen.be/species/6781/maps/(opent nieuw venster)

Legende: vierkant 1939-1971, stip 1972-2004:
Verspreidingskaart
Zaadbank:
deze soort produceert geen zaad.
Kiemperiode:
vanaf Voorjaar
Gebruik:
geen nuttig gebruik
siergewassen
Bladseizoen:
zomergroen
Levensvorm:
geofyt
hemicryptofyt
Geslachtsverdeling:
tweeslachtig
Jarigheid:
meerjarig
Vruchttype:
eenzadige dopvrucht of noot
Vruchtkleur:
onopvallend
Verbreidingswijze:
water
wind
Verbreidingsstrategie:
zijdelingse vegetatieve voortplanting (scheuten aan de moederplant gehecht voor lange periode, gewoonlijk langer dan 1 groeiseizoen)
Indigeniteit:
neofyt
Herkomst:
Japan
Oost-Azie
Levensstrategie volgens Grime:
C
Grime-competitiewaarde:
10.00
Grime-stresswaarde:
0.00
Grime-ruderaliteitswaarde:
0.00
Ellenberg licht:
lichtplanten
Ellenberg vocht:
indicator van vochtige tot natte standplaatsen, maar ook bestand tegen overstromingen
Ellenberg pH:
matige zuurindicator, op sterk zure tot zwak basische bodems
Ellenberg voedselrijkdom:
stikstofrijke bodems
Maaigevoeligheid:
maaigevoelig
Ecologische amplitude:
smalle amplitude
Gebondenheid aan grondwater:
plaatselijke freatofyt

Japanse duizendknoop is een typische soort van voedselrijke, vochtige standplaatsen, zowel in de (half)schaduw als in de volle zon. Ze wordt aangetroffen langs de bermen van wegen, spoorwegen en rivieren, in en langs bossen, op braakliggende terreinen, verlaten spoorwegterreinen enz. Waar Japanse duizendknoop opduikt neemt ze binnen de kortste keren grote oppervlakten in, waaronder geen enkele inheemse soort overleeft. Haar uitbreiding gebeurt hoofdzakelijk vegetatief. Populaties van Japanse duizendknoop kunnen een verhoogde erosiegevoeligheid tot gevolg hebben: in de winter, na de bladval, is de vrijgekomen grond extra onderhevig aan wind en water. Zonder twijfel is de plant een van de schadelijkste neofyten van de Vlaamse flora.

Habitatrichtlijn 2:
Nee
Habitatrichtlijn 4:
Nee
Beschermd:
Nee
Aanplanten:
deze soort plant men normaal niet aan
Rode lijst:
criteria niet van toepassing
Zeldzaamheid KFK-klasse:
1129-1856 kwartierhokken
Invasieve exoot:
Ja
Status ISEIA:
black list
Problematiek:

De soort neemt binnen de kortste keren grote oppervlakten in, waaronder geen enkele inheemse soort overleeft. De uitbreiding gebeurt hoofdzakelijk vegetatief. Populaties van Japanse duizendknoop
kunnen een verhoogde erosiegevoeligheid tot gevolg hebben: in de winter, na de bladval, is de vrijgekomen
grond extra onderhevig aan wind en water.

Introductie:

Voor het eerst in België verwilderd gevonden in 1888. In eerste instantie werd de soort ingevoerd als veevoeder, maar ook als sierplant in (kasteel)tuinen.

In samenwerking met:
Auteur atlasteksten:
Filip Verloove
Referenties
  • Van Landuyt W., Hoste I., Vanhecke L., Van den Bremt P. Vercruysse W. & De Beer D. (red.) 2006. Atlas van de Flora van Vlaanderen en het Brussels gewest. Nationale Plantentuin en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek i.s.m. Flo.Wer vzw.

Cursussen bij Inverde

Boeken