Bouwen aan groenexpertise

Natuurstreefbeeld: Bronbos (91E0_vc)

Het natuurstreefbeeld bronbos komt lokaal voor aan (veelal kalkrijke) bronnen en bronbeken, op lemige tot zandlemige bodems. Dit type heeft een typische bronflora met o.a. Paarbladig goudveil, Verspreidbladig goudveil, Hangende zegge, Bittere veldkers en Reuzenpaardenstaart. De bodem is er nat tot zeer nat, maar er is geen stilstaand water.

Dit natuurstreefbeeld wordt ook het Goudveil-Essenbos genoemd. De officiële afkorting van dit natuurstreefbeeld is 91E0_vc, in het verleden is ook de afkorting 91E0_bron gebruikt. Dit natuurstreefbeeld is een subtype van het Europees beschermd habitattype 91E0. Dit habitattype bestaat uit verschillende natte bostypes en wordt daarom opgedeeld in verschillende subtypes.  

Enkele typische diersoorten voor bronbeken zijn o.a. Beekprik en Rivierdonderpad (beiden vissoorten van de bijlage 2), Vuursalamander, Bosbeekjuffer, Gewone bronlibel en tal van andere specifieke zoetwatermacro-invertebraten. Bronbossen worden gekenmerkt door een zeer grote diversiteit aan specifieke insecten en spinnen en hebben een rijke slakkenfauna, waaronder een aantal amfibische soorten. Een 360° panorama van dit type zie je hier.

Beheer:

Het uitwendig beheer is voornamelijk gericht op het behoud van een goede kwaliteit van grond- en oppervlaktewater, natuurlijke grondwaterpeilen en een natuurlijke overstromingsdynamiek. Door de zeer hoge kwetsbaarheid is het behoud van deze bostypes moeilijk te combineren met een klassiek, economisch rendabel multifunctioneel bosbeheer. Natuurtechnisch beheer in deze types kan bestaan uit nietsdoen-beheer of kleinschalig hakhoutbeheer. Bronbossen zijn ongeschikt voor begrazing. Het bestrijden of beheren van exoten. Exotische boom- en struiksoorten zijn vaak beter te beheren dan kruidlaagsoorten.

Dit natuurstreefbeeld is lokaal in goede staat als het aan de criteria van de LSVI-tabellen voldoet. De LSVI-tabel voor dit natuurstreefbeeld (Natura2000-habitat) kan je terugvinden in dit rapport(opent nieuw venster) van het inbo.

heeft als karakteristieke soort

Grote weerschijnvlinder

heeft als karakteristieke soort

Kleine ijsvogelvlinder

heeft als karakteristieke soort

Vuursalamander

heeft als indicator van een goede toestand

Bittere veldkers

heeft als indicator van een goede toestand

Hangende zegge

heeft als indicator van een goede toestand

Slanke zegge

heeft als indicator van een goede toestand

Verspreidbladig goudveil

heeft als indicator van een goede toestand

Paarbladig goudveil

heeft als indicator van een goede toestand

Reuzenpaardenstaart

heeft als indicator van een goede toestand

Wintereik x zomereik

heeft als indicator van een goede toestand

Aalbes

heeft als indicator van een goede toestand

Zomereik

heeft als indicator van een goede toestand

Zwarte els

heeft als indicator van een goede toestand

Beuk

heeft als indicator van een goede toestand

Gewone esdoorn

heeft als indicator van een goede toestand

Gewone es

  • Verruiging treedt op door verdroging (tengevolge van waterwinning, inpoldering, drainage of ontwatering) en door toevoer of overstromingen van water met slechte kwaliteit.
  • Beekruimingen zorgen voor ophoging van oevers en verstoring van de hydrologie en bodem.
  • Door rechttrekking, verbreding en oeverversteviging wordt de natuurlijke dynamiek van de waterloop gewijzigd, evenals door hydrologische wijzigingen in het bovenstrooms gebied (versnelde watertoevoer door verharding, verbeterde drainage, riooloverstorten e.d.).
  • Versnippering.
  • Gevoelig voor intensieve recreatie, maar voor doorsnee recreant weinig toegankelijk.
  • Exotische boom- en struiksoorten kunnen een grote impact hebben op het hele bosecosysteem bv. door bodemverzuring.
Inheemse standplaatsgeschikte boom- en struiksoorten:

Es, Zwarte els, Gewone vlier, Gewone esdoorn, Zomereik, kruising tussen Zomer en Wintereik (Quercus x rosacea) en Beuk.

Herstel- en ontwikkelingsbeheer:

Gedegradeerde bossen kunnen hersteld worden door herstel van de waterkwaliteit, natuurlijke waterpeilen en rivierdynamiek. Met populieren ingeplante bossen kunnen worden hersteld door spontane successie waarbij de populieren na verloop van tijd vanzelf afsterven. Actieve omvorming is ook mogelijk maar bij de exploitatie van de populieren doet men vaak meer schade dan voordeel.

Officiële titel:
Goudveil-essenbos (Carici-Remotae fraxinetum)
Code:
91E0_vc
Uitgebreid:

Bronbossen hebben dikwijls maar een zeer beperkte oppervlakte, en dit omwille van de beperkte grootte van lokaal geschikte milieuomstandigheden. Dit maakt de beoordeling van de structuur bij bronbossen vaak moeilijk of zelfs onmogelijk. Vele bronbossen zijn dermate klein dat ze geen eigen boomlaag hebben maar overschaduwd worden door bomen die in de aanliggende bostypen groeien. Indien de beoordeling van structuurkenmerken van dergelijke habitatvlekken op zich niet zinvol is, wordt de beoordeling op een grotere oppervlakte of op het gehele boscomplex waarin de habitatvlek ligt uitgevoerd.

Verspreiding:

Dit natuurstreefbeeld komt in Vlaanderen zeldzaam tot zeer zeldzaam voor, met name in de reliëfrijke gebieden van het Brabants district.

Prioritair habitattype:
Nee
Milieukarakteristieken:

Bronbossen komen voor op zware bodems, meestal rijk aan alluviale afzettingen. De grondwaterstand is relatief constant en hoog. Overstromingen treden sporadisch op en zijn beperkt in hoogte en duur. Bronbossen hebben een intermediaire nutriëntenbeschikbaarheid. De N-depositie bevind zich onder 28 kgN/ha/jaar. Er is weinig geweten over de abiotische milieukarakteristieken in bronbossen, omwille van hun zeer beperkte oppervlakte in Vlaanderen.

Grondwaterafhankelijk:
Ja
Hydrologie:

Bronbos ontwikkelt zich bij een permanent hoge grondwatertafel met uittredend grondwater in een reliëfrijke omgeving. Bronnen hebben meestal een hoge pH, maar die kan ook kalkarm zijn en de bodem kan een uiteenlopende textuur hebben. Het sulfaatgehalte van het bronwater mag niet hoger zijn dan 124 mg/kg.

In samenwerking met: