Behalve in het verre zuiden (Midden- en Zuid-Spanje, Italië en de Balkan) en het uiterste noorden van Scandinavië, komt pijpenstrootje in bijna heel Europa voor. In België illustreert de verspreidingskaart goed de ligging van zure bodems: vooral de Kempen, de Ardennen en de cuestagebieden ten zuiden en oosten van Brugge, maar daarnaast ook nog talrijke areaaleilandjes (bv. rond Brussel, tussen Schelde en Leie enz.).
Pijpenstrootje komt op uiteenlopende standplaatsen voor, maar steeds op zure, relatief voedselarme bodems. Het staat in (voormalige) voedselarme heiden, venen, graslanden en broekbossen. Het is aanwezig in de amfibische zone van veenputten en langs de randen van vennen, op minerale bodem of in drijvende veenmoskussens. De standplaatsen kunnen permanent of kortstondig onder water staan. Bij sterk wisselende waterstanden groeit de plant in hoge pollen. Op natte heide en venen met geringe watertafelfluctuaties is pijpenstrootje wel aanwezig, maar vormt de soort geen bulten en domineert niet. Op plaatsen met grote fluctuaties in grondwaterstand, zowel in droge als vochtige heide, groeit pijpenstrootje optimaal en bestaat de dichte begroeiing uit hoge bulten van het gras. Van nature zijn die groeiplaatsen redelijk voedselarm, maar een meer voedselrijk milieu is beter voor de soort. Bij eutrofiëring als een gevolg van atmosferische stikstofdepositie, of bij versnelde en verhoogde mineralisatie van organisch materiaal door ontwatering en verdroging, breidt pijpenstrootje zich snel uit en domineert ten slotte de gehele vegetatie. Ook na brand of een zware plaag van het heidehaantje waardoor de heide afsterft, kan het gras explosief toenemen. In hoogveen en berkenbroekbossen wijst een uitgebreide pijpenstrootjesvegetatie op verdroging en afbraak van het veen. In graslanden leidt het achterwege blijven van maaien en het afvoeren van de biomassa tot uitbreiding van pijpenstrootje. Bij vernatting en een stabiele hoge watertafel neemt de soort af. Vergraste vegetaties kunnen 'hersteld' worden door plaggen. Intensieve begrazing houdt uitbreiding van het gras tegen.
Ga op zoek naar één of meerdere bomen die voldoen aan jouw criteria.
Wat weet jij over natuur, natuurbeheer en -beleid? Een overzicht van onze populairste testen.